Từ nguyên Tiếng Việt:Giới thiệu

Giới thiệu về Từ nguyên Tiếng Việt

Từ nguyên học là một phần nghiên cứu rất lý thú về ngôn ngữ nhưng rất ít được những người học ngôn ngữ tiếng Việt quan tâm, có lẽ là vì nó đòi hỏi trình độ ngôn ngữ khá cao mà lại không có nhiều ứng dụng thực tế trong cuộc sống hiện đại. Hầu hết các công trình nghiên cứu từ nguyên học tiếng Việt đều là do các nhà ngôn ngữ học nước ngoài tiến hành.

Hiểu một cách đơn giản thì từ nguyên học là môn khoa học tìm hiểu về nguồn gốc của các từ trong một ngôn ngữ nào đó. Trong nghiên cứu tiếng Anh nói riêng và các ngôn ngữ phương Tây nói chung, từ nguyên học (etymology) rất phát triển. Nhiều chương trình đào tạo trình độ đại học ngành ngôn ngữ cũng đưa từ nguyên học vào chương trình làm môn học tự chọn. Nhiều tài liệu về từ nguyên cũng được xuất bản và tái bản thường xuyên, cùng với đó là những dự án số hoá các tài liệu đó. Dự án số hoá từ nguyên nổi bật nhất có lẽ là dự án từ điển từ nguyên tiếng Anh Etymonline.com do một nhà nghiên cứu nghiệp dư sáng lập và vận hành.

Với mong muốn phát triển và duy trì sự giàu đẹp của tiếng Việt, cá nhân người thành lập trang web này có tham vọng biến Từ nguyên Tiếng Việt thành một dự án cộng đồng, giới thiệu người đọc với một ngành nghiên cứu còn tương đối lạ lẫm với phần đông dân số và giúp người đọc cảm nhận tốt hơn và thấu hiểu sâu sắc hơn về nghĩa của ngôn ngữ mẹ đẻ, từ đó sử dụng tiếng Việt được thêm phần chính xác.

Các mục từ được lựa chọn để đưa lên Từ nguyên Tiếng Việt

Trải qua hàng nghìn năm lịch sử, đất nước Việt Nam đã nhiều lần bị các cường quốc đô hộ và tìm cách đồng hoá, đồng thời là một nước có vị trí địa lý đặc biệt, giao thương phát triển mạnh, do đó vốn từ vựng của tiếng Việt có rất nhiều các từ vay mượn của các quốc gia khác nhau. Trong số đó, tiếng Hán là ngôn ngữ được người Việt vay mượn nhiều nhất, thậm chí ở thời điểm hiện tại, nhiều từ gốc Hoa vẫn đang tiếp tục được nhập vào vốn từ vựng thông qua việc tiếp cận văn học, văn hoá Trung Quốc của giới trẻ. Tuy vậy, hầu hết các từ này đều thuộc nhóm các từ được gọi là từ Hán-Việt, hoàn toàn có thể tra cứu nghĩa tương đương trên các từ điển rất phổ biến như Từ điển Hán Nôm của ThiVien.net, do đó sẽ không được đưa vào cơ sở dữ liệu của Từ nguyên Tiếng Việt. Bạn đọc tra cứu các từ Hán-Việt này có thể tìm kiếm ở các từ điển tương ứng.

Từ nguyên Tiếng Việt chỉ ưu tiên tìm kiếm và nhập liệu các từ có đặc điểm như sau:

- Từ thuần Việt (gốc Việt);

- Từ gốc Hán-Việt đã Việt hoá hoàn toàn hoặc một phần, hoặc đã biến đổi khác đi so với từ Hán-Việt tương ứng;

- Từ gốc các ngôn ngữ không phải tiếng Hán (Pháp, Anh, Nga,…);

- Từ gốc các ngôn ngữ dân tộc thiểu số (Khơ-me, Thái, Chăm,…)

Về một số tranh cãi còn tồn tại

Từ nguyên Tiếng Việt sẽ không bàn luận về vấn đề "từ gốc Việt", vì đây là một chủ đề còn gây bàn cãi do chưa có sự thống nhất về khái niệm thế nào là "gốc Việt".

Tương tự như vậy, có những từ trước nay tưởng là gốc Hán, nhưng sau khi xem xét lại về nhiều mặt như bối cảnh lịch sử, tiến hóa về ngữ âm - âm vị,… đã phát hiện ra là những từ Hán được vay mượn từ các ngôn ngữ phương Nam, trong đó có ngữ hệ Nam Á hoặc ngữ chi Vietic, tổ tiên của tiếng Việt hiện đại. Những trường hợp đặc biệt như vậy sẽ được ghi chú ở cuối các trang, trong phần Chú thích.

Lời cuối cùng

Vì Từ nguyên Tiếng Việt là một dự án cá nhân, nên rất mong nhận được nhiều sự hỗ trợ từ phía bạn đọc, cả về công sức, vật chất lẫn tinh thần.

Nếu muốn tham gia đóng góp các mục từ cho Từ nguyên Tiếng Việt, xin mời tới đây.
Nếu muốn đăng ký tham gia biên soạn và chỉnh sửa nội dung, xin mời đăng kí tại đây.
Nếu muốn hỗ trợ về chi phí, xin xem thông tin tại đây.

Rất cảm ơn các bạn đã quan tâm.