Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Đắng”

← Sửa đổi trước

Bản mới nhất lúc 21:23, ngày 14 tháng 11 năm 2024

(Proto-Mon-Khmer) /*kt₂aŋ^[1]/^[cg1] → (Proto-Vietic) /*taŋʔ^[2]/^[cg2]^[a] có vị khó ăn như của mật động vật, bồ hòn; (nghĩa chuyển) đau đớn về tinh thần
cải đắng

đắng ngắt

thuốc đắng giã tật

đắng lòng

đắng cay cuộc đời

Chú thích

^ Cuốn Phật thuyết đại báo phụ mẫu ân trọng kinh (trước thế kỉ XII) ghi âm nôm của đắng bằng chữ () (đắng) (登(thảo) + 登(đăng) /təŋ /).

Từ cùng gốc

^
1. - (Môn) က္တၚ်(/kətɛŋ/)
  - (Bố Lưu) /tɕaŋ⁵³/
  - (Bru) /ntaŋ/
  - (Cơ Tu) /ʔataŋ/
  - (Tà Ôi) /taŋ, ʔataŋ/
  - (Tà Ôi) /t'aŋ/ (Ngeq)
  - (Pa Kô) atáng
  - (Ba Na) tăng
  - (Brâu) /daŋ/
  - (Cheng) /daŋ/
  - (Chơ Ro) /taŋ/
  - (Jru') /ʔtaŋ/
  - (M'Nông) tăng
  - (Cơ Ho Sre) bötang
  - (Stiêng) /taŋ/
^
1. - (Mường) tắng, đắng
  - (Chứt) /taŋ³/
  - (Thổ) /taŋ³/
  - (Maleng) /taŋ³/ (Khả Phong)
  - (Maleng) /taŋʔ/ (Bro)
  - (Tày Poọng) /taŋ/
  - (Thavưng) /taŋ³/

Nguồn tham khảo

^ Shorto, H. L. (2006). A Mon-Khmer comparative dictionary (P. Sidwell, Ed.). Pacific Linguistics. Australia. PDF
^ Ferlus, M. (2007). Lexique de racines Proto Viet-Muong (Proto Vietic Lexicon) [Bản thảo không được công bố]. Mon-Khmer Etymological Database.

[5] Cuốn Phật thuyết đại báo phụ mẫu ân trọng kinh (trước thế kỉ XII) ghi âm nôm của đắng bằng chữ () (đắng) (登(thảo) + 登(đăng) /təŋ /).

[2] 
(Môn) က္တၚ်(/kətɛŋ/)

(Bố Lưu) /tɕaŋ⁵³/

(Bru) /ntaŋ/

(Cơ Tu) /ʔataŋ/

(Tà Ôi) /taŋ, ʔataŋ/

(Tà Ôi) /t'aŋ/ (Ngeq)

(Pa Kô) atáng

(Ba Na) tăng

(Brâu) /daŋ/

(Cheng) /daŋ/

(Chơ Ro) /taŋ/

(Jru') /ʔtaŋ/

(M'Nông) tăng

(Cơ Ho Sre) bötang

(Stiêng) /taŋ/

[3] (Môn) က္တၚ်(/kətɛŋ/)

(Bố Lưu) /tɕaŋ⁵³/

(Bru) /ntaŋ/

(Cơ Tu) /ʔataŋ/

(Tà Ôi) /taŋ, ʔataŋ/

(Tà Ôi) /t'aŋ/ (Ngeq)

(Pa Kô) atáng

(Ba Na) tăng

(Brâu) /daŋ/

(Cheng) /daŋ/

(Chơ Ro) /taŋ/

(Jru') /ʔtaŋ/

(M'Nông) tăng

(Cơ Ho Sre) bötang

(Stiêng) /taŋ/

[4] (Môn) က္တၚ်(/kətɛŋ/)

[5] (Bố Lưu) /tɕaŋ⁵³/

[6] (Bru) /ntaŋ/

[7] (Cơ Tu) /ʔataŋ/

[8] (Tà Ôi) /taŋ, ʔataŋ/

[9] (Tà Ôi) /t'aŋ/ (Ngeq)

[10] (Pa Kô) atáng

[11] (Ba Na) tăng

[12] (Brâu) /daŋ/

[13] (Cheng) /daŋ/

[14] (Chơ Ro) /taŋ/

[15] (Jru') /ʔtaŋ/

[16] (M'Nông) tăng

[17] (Cơ Ho Sre) bötang

[18] (Stiêng) /taŋ/

[4] 
(Mường) tắng, đắng

(Chứt) /taŋ³/

(Thổ) /taŋ³/

(Maleng) /taŋ³/ (Khả Phong)

(Maleng) /taŋʔ/ (Bro)

(Tày Poọng) /taŋ/

(Thavưng) /taŋ³/

[20] (Mường) tắng, đắng

(Chứt) /taŋ³/

(Thổ) /taŋ³/

(Maleng) /taŋ³/ (Khả Phong)

(Maleng) /taŋʔ/ (Bro)

(Tày Poọng) /taŋ/

(Thavưng) /taŋ³/

[21] (Mường) tắng, đắng

[22] (Chứt) /taŋ³/

[23] (Thổ) /taŋ³/

[24] (Maleng) /taŋ³/ (Khả Phong)

[25] (Maleng) /taŋʔ/ (Bro)

[26] (Tày Poọng) /taŋ/

[27] (Thavưng) /taŋ³/

[28] (Môn) က္တၚ်(/kətɛŋ/)

(Bố Lưu) /tɕaŋ⁵³/

(Bru) /ntaŋ/

(Cơ Tu) /ʔataŋ/

(Tà Ôi) /taŋ, ʔataŋ/

(Tà Ôi) /t'aŋ/ (Ngeq)

(Pa Kô) atáng

(Ba Na) tăng

(Brâu) /daŋ/

(Cheng) /daŋ/

(Chơ Ro) /taŋ/

(Jru') /ʔtaŋ/

(M'Nông) tăng

(Cơ Ho Sre) bötang

(Stiêng) /taŋ/

[29] (Môn) က္တၚ်(/kətɛŋ/)

[30] (Bố Lưu) /tɕaŋ⁵³/

[31] (Bru) /ntaŋ/

[32] (Cơ Tu) /ʔataŋ/

[33] (Tà Ôi) /taŋ, ʔataŋ/

[34] (Tà Ôi) /t'aŋ/ (Ngeq)

[35] (Pa Kô) atáng

[36] (Ba Na) tăng

[37] (Brâu) /daŋ/

[38] (Cheng) /daŋ/

[39] (Chơ Ro) /taŋ/

[40] (Jru') /ʔtaŋ/

[41] (M'Nông) tăng

[42] (Cơ Ho Sre) bötang

[43] (Stiêng) /taŋ/

[44] (Mường) tắng, đắng

(Chứt) /taŋ³/

(Thổ) /taŋ³/

(Maleng) /taŋ³/ (Khả Phong)

(Maleng) /taŋʔ/ (Bro)

(Tày Poọng) /taŋ/

(Thavưng) /taŋ³/

[45] (Mường) tắng, đắng

[46] (Chứt) /taŋ³/

[47] (Thổ) /taŋ³/

[48] (Maleng) /taŋ³/ (Khả Phong)

[49] (Maleng) /taŋʔ/ (Bro)

[50] (Tày Poọng) /taŋ/

[51] (Thavưng) /taŋ³/

[ref-sho2006-1] Shorto, H. L. (2006). A Mon-Khmer comparative dictionary (P. Sidwell, Ed.). Pacific Linguistics. Australia. PDF

[ref-fer2007-3] Ferlus, M. (2007). Lexique de racines Proto Viet-Muong (Proto Vietic Lexicon) [Bản thảo không được công bố]. Mon-Khmer Etymological Database.

[1]

[cg1]

[2]

[cg2]

[a]

@@ Dòng 1: / Dòng 1: @@
-# {{w|proto-mon-khmer|/*kt₂aŋ{{ref|sho2006}}/|}}{{cog|{{list|{{w|Mon|{{rubyM|က္တၚ်|/kətɛŋ/}}}}|{{w|Bolyu|/tɕaŋ⁵³/}}|{{w|Bru|/ntaŋ/}}|{{w|Katu|/ʔataŋ/}}|{{w|Ta'Oi|/taŋ, ʔataŋ/}}|{{w|Ngeq|/t'aŋ/}}|{{w|Pacoh|atáng}}|{{w|Bahnar|tăng}}|{{w|Brao|/daŋ/}}|{{w|Cheng|/daŋ/}}|{{w|Chrau|/taŋ/}}|{{w|Laven|/ʔtaŋ/}}|{{w|Mnong|tăng}}|{{w|Sre|bötang}}|{{w|Stieng|/taŋ/}}}}}} → {{w|Proto-Vietic|/*taŋʔ{{ref|fer2007}}/|}}{{cog|{{list|{{w|muong|tắng, đắng}}|{{w|Chứt|/taŋ³/}}|{{w|Tho|/taŋ³/}}|{{w|Maleng|/taŋ³/}} (Khả Phong)|{{w|Maleng|/taŋʔ/}} (Bro)|{{w|Pong|/taŋ/}}|{{w|Thavung|/taŋ³/}}}}}} có vị khó ăn như của mật động vật, bồ hòn; {{chuyển}} đau đớn về tinh thần
+# {{w|proto-mon-khmer|/*kt₂aŋ{{ref|sho2006}}/|}}{{cog|{{list|{{w|Mon|{{rubyM|က္တၚ်|/kətɛŋ/}}}}|{{w|Bolyu|/tɕaŋ⁵³/}}|{{w|Bru|/ntaŋ/}}|{{w|Katu|/ʔataŋ/}}|{{w|Ta'Oi|/taŋ, ʔataŋ/}}|{{w|Ngeq|/t'aŋ/}}|{{w|Pacoh|atáng}}|{{w|Bahnar|tăng}}|{{w|Brao|/daŋ/}}|{{w|Cheng|/daŋ/}}|{{w|Chrau|/taŋ/}}|{{w|Laven|/ʔtaŋ/}}|{{w|Mnong|tăng}}|{{w|Sre|bötang}}|{{w|Stieng|/taŋ/}}}}}} → {{w|Proto-Vietic|/*taŋʔ{{ref|fer2007}}/|}}{{cog|{{list|{{w|muong|tắng, đắng}}|{{w|Chứt|/taŋ³/}}|{{w|Tho|/taŋ³/}}|{{w|Maleng|/taŋ³/}} (Khả Phong)|{{w|Maleng|/taŋʔ/}} (Bro)|{{w|Pong|/taŋ/}}|{{w|Thavung|/taŋ³/}}}}}}{{nombook|phật|{{textimg|phật|đắng}} {{rubyI|{{svg|⿳䒑癶⿱口䒑}}|đắng}} ({{ruby|登|thảo}} + {{ruby|登|đăng}} {{nb|/təŋ /}})}} có vị khó ăn như của mật động vật, bồ hòn; {{chuyển}} đau đớn về tinh thần
 #: [[cải]] '''đắng'''
 #: '''đắng''' ngắt
@@ Dòng 6: / Dòng 6: @@
 #: '''đắng''' cay cuộc [[đời]]
 {{gal|1|Momordica charantia bd.jpg|Mướp đắng}}
+{{notes}}
 {{cogs}}
 {{refs}}