Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Ác”

← Sửa đổi trước Sửa đổi sau →

Phiên bản lúc 21:39, ngày 7 tháng 10 năm 2024

(Proto-Mon-Khmer) /*kʔaak^[1]^[2] ~ *kʔaik^[1]/^[cg1] → (Proto-Vietic) /*ʔaːk/^[3]^[cg2] (cũ) (chim) quạ; (cũ) mặt trời^[a]
chim ác

gửi trứng cho ác

Trông ra ác đã ngậm sương non đoài

Chú thích

^ Nghĩa "mặt trời" là mượn từ điển tích Trung Quốc về con quạ ba chân, thường được gọi là 金(Kim)烏(Ô), tức con quạ vàng, sống ở trong mặt trời.

Từ cùng gốc

^
1. - (Khmer) ក្អែក(/khʔaek/)
  - (Khơ Mú) /kəlʔàːk, klʔaːk/
  - (Pa Kô) a-aq
  - (Tà Ôi) /ʔaak/ (Ngeq)
  - (Tà Ôi) /ʔaak/ (Ong)
  - (Tà Ôi) /ʔaak/
  - (Cơ Tu) /ʔaʔaak/
  - (M'Nông) ak
  - (Hà Lăng) 'ak
  - (Giẻ) /ʔaːk/
  - (Triêng) /ʔaːk/
  - (Ba Na) ak
  - (Brâu) /kəʔaak/
  - (Stiêng) /kənʔaːk/ (Bù Lơ)
  - (Jru') /kəʔaːk/
^
1. - (Chứt) /?aːk⁷/
  - (Chứt) /?ɑːk/ (Arem)
  - (Thổ) /?aːk⁷/ (Cuối Chăm)
  - (Maleng) /kr?aːk⁷/ (Bro)
  - (Maleng) /?aːk⁷/ (Khả Phong)
  - (Tày Poọng) /ʔakʔaːk/
  - (Thavưng) /kʰə?aːk⁷/

Nguồn tham khảo

^ ^a ^b Shorto, H. L. (2006). A Mon-Khmer comparative dictionary (P. Sidwell, Ed.). Pacific Linguistics. Australia. PDF
^ Sidwell, P. (2024). 500 Proto Austroasiatic Etyma: Version 1.0. Journal of the Southeast Asian Linguistics Society, 17(1). i–xxxiii. PDF.
^ Alves, M. (2020). Báo cáo tóm tắt về từ Proto-Nam Á và Proto-Vietic trong tiếng Việt [Báo cáo hội thảo]. Hội thảo Quốc tế Ngôn ngữ học lần thứ IV, Viện Ngôn ngữ học, Hà Nội, Việt Nam. PDF.

Xem thêm

[6] Nghĩa "mặt trời" là mượn từ điển tích Trung Quốc về con quạ ba chân, thường được gọi là 金(Kim)烏(Ô), tức con quạ vàng, sống ở trong mặt trời.

[3] 
(Khmer) ក្អែក(/khʔaek/)

(Khơ Mú) /kəlʔàːk, klʔaːk/

(Pa Kô) a-aq

(Tà Ôi) /ʔaak/ (Ngeq)

(Tà Ôi) /ʔaak/ (Ong)

(Tà Ôi) /ʔaak/

(Cơ Tu) /ʔaʔaak/

(M'Nông) ak

(Hà Lăng) 'ak

(Giẻ) /ʔaːk/

(Triêng) /ʔaːk/

(Ba Na) ak

(Brâu) /kəʔaak/

(Stiêng) /kənʔaːk/ (Bù Lơ)

(Jru') /kəʔaːk/

[3] (Khmer) ក្អែក(/khʔaek/)

(Khơ Mú) /kəlʔàːk, klʔaːk/

(Pa Kô) a-aq

(Tà Ôi) /ʔaak/ (Ngeq)

(Tà Ôi) /ʔaak/ (Ong)

(Tà Ôi) /ʔaak/

(Cơ Tu) /ʔaʔaak/

(M'Nông) ak

(Hà Lăng) 'ak

(Giẻ) /ʔaːk/

(Triêng) /ʔaːk/

(Ba Na) ak

(Brâu) /kəʔaak/

(Stiêng) /kənʔaːk/ (Bù Lơ)

(Jru') /kəʔaːk/

[4] (Khmer) ក្អែក(/khʔaek/)

[5] (Khơ Mú) /kəlʔàːk, klʔaːk/

[6] (Pa Kô) a-aq

[7] (Tà Ôi) /ʔaak/ (Ngeq)

[8] (Tà Ôi) /ʔaak/ (Ong)

[9] (Tà Ôi) /ʔaak/

[10] (Cơ Tu) /ʔaʔaak/

[11] (M'Nông) ak

[12] (Hà Lăng) 'ak

[13] (Giẻ) /ʔaːk/

[14] (Triêng) /ʔaːk/

[15] (Ba Na) ak

[16] (Brâu) /kəʔaak/

[17] (Stiêng) /kənʔaːk/ (Bù Lơ)

[18] (Jru') /kəʔaːk/

[5] 
(Chứt) /?aːk⁷/

(Chứt) /?ɑːk/ (Arem)

(Thổ) /?aːk⁷/ (Cuối Chăm)

(Maleng) /kr?aːk⁷/ (Bro)

(Maleng) /?aːk⁷/ (Khả Phong)

(Tày Poọng) /ʔakʔaːk/

(Thavưng) /kʰə?aːk⁷/

[20] (Chứt) /?aːk⁷/

(Chứt) /?ɑːk/ (Arem)

(Thổ) /?aːk⁷/ (Cuối Chăm)

(Maleng) /kr?aːk⁷/ (Bro)

(Maleng) /?aːk⁷/ (Khả Phong)

(Tày Poọng) /ʔakʔaːk/

(Thavưng) /kʰə?aːk⁷/

[21] (Chứt) /?aːk⁷/

[22] (Chứt) /?ɑːk/ (Arem)

[23] (Thổ) /?aːk⁷/ (Cuối Chăm)

[24] (Maleng) /kr?aːk⁷/ (Bro)

[25] (Maleng) /?aːk⁷/ (Khả Phong)

[26] (Tày Poọng) /ʔakʔaːk/

[27] (Thavưng) /kʰə?aːk⁷/

[28] (Khmer) ក្អែក(/khʔaek/)

(Khơ Mú) /kəlʔàːk, klʔaːk/

(Pa Kô) a-aq

(Tà Ôi) /ʔaak/ (Ngeq)

(Tà Ôi) /ʔaak/ (Ong)

(Tà Ôi) /ʔaak/

(Cơ Tu) /ʔaʔaak/

(M'Nông) ak

(Hà Lăng) 'ak

(Giẻ) /ʔaːk/

(Triêng) /ʔaːk/

(Ba Na) ak

(Brâu) /kəʔaak/

(Stiêng) /kənʔaːk/ (Bù Lơ)

(Jru') /kəʔaːk/

[29] (Khmer) ក្អែក(/khʔaek/)

[30] (Khơ Mú) /kəlʔàːk, klʔaːk/

[31] (Pa Kô) a-aq

[32] (Tà Ôi) /ʔaak/ (Ngeq)

[33] (Tà Ôi) /ʔaak/ (Ong)

[34] (Tà Ôi) /ʔaak/

[35] (Cơ Tu) /ʔaʔaak/

[36] (M'Nông) ak

[37] (Hà Lăng) 'ak

[38] (Giẻ) /ʔaːk/

[39] (Triêng) /ʔaːk/

[40] (Ba Na) ak

[41] (Brâu) /kəʔaak/

[42] (Stiêng) /kənʔaːk/ (Bù Lơ)

[43] (Jru') /kəʔaːk/

[44] (Chứt) /?aːk⁷/

(Chứt) /?ɑːk/ (Arem)

(Thổ) /?aːk⁷/ (Cuối Chăm)

(Maleng) /kr?aːk⁷/ (Bro)

(Maleng) /?aːk⁷/ (Khả Phong)

(Tày Poọng) /ʔakʔaːk/

(Thavưng) /kʰə?aːk⁷/

[45] (Chứt) /?aːk⁷/

[46] (Chứt) /?ɑːk/ (Arem)

[47] (Thổ) /?aːk⁷/ (Cuối Chăm)

[48] (Maleng) /kr?aːk⁷/ (Bro)

[49] (Maleng) /?aːk⁷/ (Khả Phong)

[50] (Tày Poọng) /ʔakʔaːk/

[51] (Thavưng) /kʰə?aːk⁷/

[ref-sho2006-1] Shorto, H. L. (2006). A Mon-Khmer comparative dictionary (P. Sidwell, Ed.). Pacific Linguistics. Australia. PDF

[ref-sid2024-2] Sidwell, P. (2024). 500 Proto Austroasiatic Etyma: Version 1.0. Journal of the Southeast Asian Linguistics Society, 17(1). i–xxxiii. PDF.

[ref-alves2020-4] Alves, M. (2020). Báo cáo tóm tắt về từ Proto-Nam Á và Proto-Vietic trong tiếng Việt [Báo cáo hội thảo]. Hội thảo Quốc tế Ngôn ngữ học lần thứ IV, Viện Ngôn ngữ học, Hà Nội, Việt Nam. PDF.

[1]

[2]

[cg1]

[3]

[cg2]

[a]

@@ Dòng 1: / Dòng 1: @@
-# {{w|Proto-mon-khmer|/*kʔaak{{ref|sho2006}}{{ref|sid2024}} ~ *kʔaik{{ref|sho2006}}/|}}{{cog|{{list|{{w|Khmer|{{rubyM|ក្អែក|/khʔaek/}}}}|{{w|Khmu|/kəlʔàːk, klʔaːk/}}|{{w|Pacoh|a-aq}}|{{w|Ngeq|/ʔaak/}}|{{w|Ong|/ʔaak/}}|{{w|Ta'Oi|/ʔaak/}}|{{w|Katu|/ʔaʔaak/}}|{{w|Mnong|ak}}|{{w|Halang|'ak}}|{{w|Jeh|/ʔaːk/}}|{{w|Tarieng|/ʔaːk/}}|{{w|Bahnar|ak}}|{{w|Brao|/kəʔaak/}}|{{w|Stieng|/kənʔaːk/}} (Bù Lơ)|{{w|Laven|/kəʔaːk/}}}}}} → {{w|Proto-Vietic|/*ʔaːk/|}}{{cog|{{list|{{w|Chứt|/?aːk⁷/}}|{{w|Chứt|/?ɑːk/}} (Arem)|{{w|Tho|/?aːk⁷/}} (Cuối Chăm)|{{w|Maleng|/kr?aːk⁷/}} (Bro)|{{w|Maleng|/?aːk⁷/}} (Khả Phong)|{{w|Pong|/ʔakʔaːk/}}|{{w|Thavung|/kʰə?aːk⁷/}}}}}} {{cũ}} (chim) quạ; {{cũ}} mặt trời{{note|Nghĩa &quot;mặt trời&quot; là mượn từ điển tích Trung Quốc về con quạ ba chân, thường được gọi là {{ruby|金烏|Kim Ô}}, tức con quạ vàng, sống ở trong mặt trời.}}
+# {{w|Proto-mon-khmer|/*kʔaak{{ref|sho2006}}{{ref|sid2024}} ~ *kʔaik{{ref|sho2006}}/|}}{{cog|{{list|{{w|Khmer|{{rubyM|ក្អែក|/khʔaek/}}}}|{{w|Khmu|/kəlʔàːk, klʔaːk/}}|{{w|Pacoh|a-aq}}|{{w|Ngeq|/ʔaak/}}|{{w|Ong|/ʔaak/}}|{{w|Ta'Oi|/ʔaak/}}|{{w|Katu|/ʔaʔaak/}}|{{w|Mnong|ak}}|{{w|Halang|'ak}}|{{w|Jeh|/ʔaːk/}}|{{w|Tarieng|/ʔaːk/}}|{{w|Bahnar|ak}}|{{w|Brao|/kəʔaak/}}|{{w|Stieng|/kənʔaːk/}} (Bù Lơ)|{{w|Laven|/kəʔaːk/}}}}}} → {{w|Proto-Vietic|/*ʔaːk/{{ref|alves2020}}|}}{{cog|{{list|{{w|Chứt|/?aːk⁷/}}|{{w|Chứt|/?ɑːk/}} (Arem)|{{w|Tho|/?aːk⁷/}} (Cuối Chăm)|{{w|Maleng|/kr?aːk⁷/}} (Bro)|{{w|Maleng|/?aːk⁷/}} (Khả Phong)|{{w|Pong|/ʔakʔaːk/}}|{{w|Thavung|/kʰə?aːk⁷/}}}}}} {{cũ}} (chim) quạ; {{cũ}} mặt trời{{note|Nghĩa &quot;mặt trời&quot; là mượn từ điển tích Trung Quốc về con quạ ba chân, thường được gọi là {{ruby|金烏|Kim Ô}}, tức con quạ vàng, sống ở trong mặt trời.}}
 #: [[chim]] '''ác'''
 #: gửi [[trứng]] cho '''ác'''