Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Rũ”

Bản mới nhất lúc 11:34, ngày 19 tháng 10 năm 2024

(Proto-Mon-Khmer) /*ruh^[1] ~ *ruuh^[1] ~ *ruəh^[1] ~ *rus^[1] ~ *ruəs^[1] ~ *ruʔ^[1] ~ *ruəʔ^[1]/^[cg1] → (Proto-Vietic) /*ruh^[2]/^[cg2] rụng xuống, rơi xuống; khô héo, buông cành lá xuống; (nghĩa chuyển) buông bỏ, trút bỏ; (nghĩa chuyển) chết vì đói khát^[a]
rũ bỏ

cây rũ hết lá

rũ hết trách nhiệm

rũ sạch xiềng xích

héo rũ

rũ rượi

ủ rũ

rũ xuống

chết rũ

rũ tù

Cây rũ lá
Hoa héo rũ

Chú thích

^ Có thể đây một phần là do ảnh hưởng từ nghĩa của 瘐(dũ)死(tử) "chết vì đói khát, bệnh tật trong tù".

Từ cùng gốc

^
1. - (Khmer) ជំរុះ(/cumruh/)
  - (Khmer) រុះ(/rùh/)
  - (Mảng) /ʑuː⁴/
  - (Ba Na) ruh
  - (Chơ Ro) /pruh/
  - (Cùa) /roh/
  - (Hà Lăng) ruh
  - (Hà Lăng) tơruh
  - (Giẻ) /təruh/
  - (M'Nông) ruh
^
1. - rủ
  - (Chứt) /ruh²/ (Rục)
  - (Chứt) /rùh/ (Arem)
  - (Maleng) /ruj/ (Khả Phong)
  - (Thavưng) /khalúh/

Nguồn tham khảo

^ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g Shorto, H. L. (2006). A Mon-Khmer comparative dictionary (P. Sidwell, Ed.). Pacific Linguistics. Australia. PDF
^ Ferlus, M. (2007). Lexique de racines Proto Viet-Muong (Proto Vietic Lexicon) [Bản thảo không được công bố]. Mon-Khmer Etymological Database.

[5] Có thể đây một phần là do ảnh hưởng từ nghĩa của 瘐(dũ)死(tử) "chết vì đói khát, bệnh tật trong tù".

[2] 
(Khmer) ជំរុះ(/cumruh/)

(Khmer) រុះ(/rùh/)

(Mảng) /ʑuː⁴/

(Ba Na) ruh

(Chơ Ro) /pruh/

(Cùa) /roh/

(Hà Lăng) ruh

(Hà Lăng) tơruh

(Giẻ) /təruh/

(M'Nông) ruh

[3] (Khmer) ជំរុះ(/cumruh/)

(Khmer) រុះ(/rùh/)

(Mảng) /ʑuː⁴/

(Ba Na) ruh

(Chơ Ro) /pruh/

(Cùa) /roh/

(Hà Lăng) ruh

(Hà Lăng) tơruh

(Giẻ) /təruh/

(M'Nông) ruh

[4] (Khmer) ជំរុះ(/cumruh/)

[5] (Khmer) រុះ(/rùh/)

[6] (Mảng) /ʑuː⁴/

[7] (Ba Na) ruh

[8] (Chơ Ro) /pruh/

[9] (Cùa) /roh/

[10] (Hà Lăng) ruh

[11] (Hà Lăng) tơruh

[12] (Giẻ) /təruh/

[13] (M'Nông) ruh

[4] 
rủ

(Chứt) /ruh²/ (Rục)

(Chứt) /rùh/ (Arem)

(Maleng) /ruj/ (Khả Phong)

(Thavưng) /khalúh/

[15] rủ

(Chứt) /ruh²/ (Rục)

(Chứt) /rùh/ (Arem)

(Maleng) /ruj/ (Khả Phong)

(Thavưng) /khalúh/

[16] rủ

[17] (Chứt) /ruh²/ (Rục)

[18] (Chứt) /rùh/ (Arem)

[19] (Maleng) /ruj/ (Khả Phong)

[20] (Thavưng) /khalúh/

[21] (Khmer) ជំរុះ(/cumruh/)

(Khmer) រុះ(/rùh/)

(Mảng) /ʑuː⁴/

(Ba Na) ruh

(Chơ Ro) /pruh/

(Cùa) /roh/

(Hà Lăng) ruh

(Hà Lăng) tơruh

(Giẻ) /təruh/

(M'Nông) ruh

[22] (Khmer) ជំរុះ(/cumruh/)

[23] (Khmer) រុះ(/rùh/)

[24] (Mảng) /ʑuː⁴/

[25] (Ba Na) ruh

[26] (Chơ Ro) /pruh/

[27] (Cùa) /roh/

[28] (Hà Lăng) ruh

[29] (Hà Lăng) tơruh

[30] (Giẻ) /təruh/

[31] (M'Nông) ruh

[32] rủ

(Chứt) /ruh²/ (Rục)

(Chứt) /rùh/ (Arem)

(Maleng) /ruj/ (Khả Phong)

(Thavưng) /khalúh/

[33] rủ

[34] (Chứt) /ruh²/ (Rục)

[35] (Chứt) /rùh/ (Arem)

[36] (Maleng) /ruj/ (Khả Phong)

[37] (Thavưng) /khalúh/

[ref-sho2006-1] ^ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g Shorto, H. L. (2006). A Mon-Khmer comparative dictionary (P. Sidwell, Ed.). Pacific Linguistics. Australia. PDF

[ref-fer2007-3] Ferlus, M. (2007). Lexique de racines Proto Viet-Muong (Proto Vietic Lexicon) [Bản thảo không được công bố]. Mon-Khmer Etymological Database.

[1]

[cg1]

[2]

[cg2]

[a]

@@ Dòng 1: / Dòng 1: @@
-# {{w|Proto-Mon-Khmer|/*ruh ~ *ruuh ~ *ruəh ~ *rus ~ *ruəs ~ *ruʔ ~ *ruəʔ/|}}{{cog|{{list|{{w|Khmer|{{rubyM|ជំរុះ|/cumruh/}}}}|{{w|Khmer|{{rubyM|រុះ|/rùh/}}}}|{{w|Mang|/ʑuː⁴/}}|{{w|Bahnar|ruh}}|{{w|Chrau|/pruh/}}|{{w|Cua|/roh/}}|{{w|Halang|ruh}}|{{w|Halang|tơruh}}|{{w|Jeh|/təruh/}}|{{w|Mnong|ruh}}}}}} rụng xuống, rơi xuống; khô héo, buông cành lá xuống; {{chuyển}} chết vì đói khát{{note|Có thể đây một phần là do ảnh hưởng từ nghĩa của {{ruby|瘐死|dũ tử}} "chết vì đói khát, bệnh tật trong tù".}}
+# {{w|Proto-Mon-Khmer|/*ruh{{ref|sho2006}} ~ *ruuh{{ref|sho2006}} ~ *ruəh{{ref|sho2006}} ~ *rus{{ref|sho2006}} ~ *ruəs{{ref|sho2006}} ~ *ruʔ{{ref|sho2006}} ~ *ruəʔ{{ref|sho2006}}/|}}{{cog|{{list|{{w|Khmer|{{rubyM|ជំរុះ|/cumruh/}}}}|{{w|Khmer|{{rubyM|រុះ|/rùh/}}}}|{{w|Mang|/ʑuː⁴/}}|{{w|Bahnar|ruh}}|{{w|Chrau|/pruh/}}|{{w|Cua|/roh/}}|{{w|Halang|ruh}}|{{w|Halang|tơruh}}|{{w|Jeh|/təruh/}}|{{w|Mnong|ruh}}}}}} → {{w|proto-Vietic|/*ruh{{ref|fer2007}}/|}}{{cog|{{list|{{w||[[rủ]]}}|{{w|Chứt|/ruh²/}} (Rục)|{{w|Chứt|/rùh/}} (Arem)|{{w|Maleng|/ruj/}} (Khả Phong)|{{w|Thavung|/khalúh/}}}}}} rụng xuống, rơi xuống; khô héo, buông cành lá xuống; {{chuyển}} buông bỏ, trút bỏ; {{chuyển}} chết vì đói khát{{note|Có thể đây một phần là do ảnh hưởng từ nghĩa của {{ruby|瘐死|dũ tử}} "chết vì đói khát, bệnh tật trong tù".}}
 #: '''rũ''' bỏ
-#: cây '''rũ''' hết lá
+#: [[cây]] '''rũ''' [[hết]] [[lá]]
-#: '''rũ''' hết trách nhiệm
+#: '''rũ''' [[hết]] trách nhiệm
 #: '''rũ''' sạch xiềng xích
-#: héo '''rũ'''
+#: [[héo]] '''rũ'''
 #: '''rũ''' rượi
 #: ủ '''rũ'''
-#: '''rũ''' xuống
+#: '''rũ''' [[xuống]]
-#: chết '''rũ'''
+#: [[chết]] '''rũ'''
-#: '''rũ''' tù
+#: '''rũ''' [[tù]]
 {{gal|2|Starting to shed leaves - geograph.org.uk - 1008616.jpg|Cây rũ lá|Red withering flowers (22623277627).jpg|Hoa héo rũ}}
 {{notes}}
 {{cogs}}
+{{refs}}