Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Chim”

← Sửa đổi trước

Bản mới nhất lúc 16:46, ngày 11 tháng 10 năm 2024

(Proto-Mon-Khmer) /*cim^[1] ~ *ciim^[1] ~ *ciəm^[1]/^[cg1] → (Proto-Vietic) /*-ciːm^[2]/^[cg2] động vật có cánh và lông vũ, biết bay; (nghĩa chuyển) chỉ dương vật nam giới dựa trên sự tương đồng về hình dạng^[a]
bóng chim tăm cá

chim sẻ

chim chóc

chim cánh cụt

chim chuột

Chú thích

^ Hiện tượng so sánh này khá phổ biến trong các ngôn ngữ, như (Hán) 鳥(điểu) ("con chim") → 屌(điểu) ("dương vật"), (Anh) cock ("gà trống") → cock ("dương vật"), hoặc (Việt) cu ("chim cu") → cu ("dương vật").

Từ cùng gốc

^
1. - (Khmer) សំ-(/sam-/)
  - (Môn) ဂစေံ(/həcem/)
  - (Mảng) /θɤm⁶/
  - (Xinh Mun) /ceːm/
  - (Khơ Mú) /siːm/
  - (Tà Ôi) /ceem, ciim/ (Ngeq)
  - (Cơ Tu) /ʔacim, cim/
  - (Bru) /cɛɛm/
  - (Bru) /cəm/ (Sô)
  - (Brâu) /ceem/
  - (Xơ Đăng) /cem/
  - (Giẻ) /ceːm/
  - (Jru') /ceːm/
  - (Triêng) /ceːm/
  - (Stiêng) /chium/
  - (Hà Lăng) chìm
  - (Cơ Ho Sre) sim
  - (M'Nông) sư̆m
  - (Ba Na) sem
^
1. - (Chứt) /ciːm¹/
  - (Chứt) /icɪːm/ (Arem)
  - (Thổ) /ciːm¹/
  - (Tày Poọng) /ciːm/
  - (Thavưng) /aciːm¹/ (Phon Soung)

Nguồn tham khảo

^ ^a ^b ^c Shorto, H. L. (2006). A Mon-Khmer comparative dictionary (P. Sidwell, Ed.). Pacific Linguistics. Australia. PDF
^ Ferlus, M. (2007). Lexique de racines Proto Viet-Muong (Proto Vietic Lexicon) [Bản thảo không được công bố]. Mon-Khmer Etymological Database.

[5] Hiện tượng so sánh này khá phổ biến trong các ngôn ngữ, như (Hán) 鳥(điểu) ("con chim") → 屌(điểu) ("dương vật"), (Anh) cock ("gà trống") → cock ("dương vật"), hoặc (Việt) cu ("chim cu") → cu ("dương vật").

[2] 
(Khmer) សំ-(/sam-/)

(Môn) ဂစေံ(/həcem/)

(Mảng) /θɤm⁶/

(Xinh Mun) /ceːm/

(Khơ Mú) /siːm/

(Tà Ôi) /ceem, ciim/ (Ngeq)

(Cơ Tu) /ʔacim, cim/

(Bru) /cɛɛm/

(Bru) /cəm/ (Sô)

(Brâu) /ceem/

(Xơ Đăng) /cem/

(Giẻ) /ceːm/

(Jru') /ceːm/

(Triêng) /ceːm/

(Stiêng) /chium/

(Hà Lăng) chìm

(Cơ Ho Sre) sim

(M'Nông) sư̆m

(Ba Na) sem

[3] (Khmer) សំ-(/sam-/)

(Môn) ဂစေံ(/həcem/)

(Mảng) /θɤm⁶/

(Xinh Mun) /ceːm/

(Khơ Mú) /siːm/

(Tà Ôi) /ceem, ciim/ (Ngeq)

(Cơ Tu) /ʔacim, cim/

(Bru) /cɛɛm/

(Bru) /cəm/ (Sô)

(Brâu) /ceem/

(Xơ Đăng) /cem/

(Giẻ) /ceːm/

(Jru') /ceːm/

(Triêng) /ceːm/

(Stiêng) /chium/

(Hà Lăng) chìm

(Cơ Ho Sre) sim

(M'Nông) sư̆m

(Ba Na) sem

[4] (Khmer) សំ-(/sam-/)

[5] (Môn) ဂစေံ(/həcem/)

[6] (Mảng) /θɤm⁶/

[7] (Xinh Mun) /ceːm/

[8] (Khơ Mú) /siːm/

[9] (Tà Ôi) /ceem, ciim/ (Ngeq)

[10] (Cơ Tu) /ʔacim, cim/

[11] (Bru) /cɛɛm/

[12] (Bru) /cəm/ (Sô)

[13] (Brâu) /ceem/

[14] (Xơ Đăng) /cem/

[15] (Giẻ) /ceːm/

[16] (Jru') /ceːm/

[17] (Triêng) /ceːm/

[18] (Stiêng) /chium/

[19] (Hà Lăng) chìm

[20] (Cơ Ho Sre) sim

[21] (M'Nông) sư̆m

[22] (Ba Na) sem

[4] 
(Chứt) /ciːm¹/

(Chứt) /icɪːm/ (Arem)

(Thổ) /ciːm¹/

(Tày Poọng) /ciːm/

(Thavưng) /aciːm¹/ (Phon Soung)

[24] (Chứt) /ciːm¹/

(Chứt) /icɪːm/ (Arem)

(Thổ) /ciːm¹/

(Tày Poọng) /ciːm/

(Thavưng) /aciːm¹/ (Phon Soung)

[25] (Chứt) /ciːm¹/

[26] (Chứt) /icɪːm/ (Arem)

[27] (Thổ) /ciːm¹/

[28] (Tày Poọng) /ciːm/

[29] (Thavưng) /aciːm¹/ (Phon Soung)

[30] (Khmer) សំ-(/sam-/)

(Môn) ဂစေံ(/həcem/)

(Mảng) /θɤm⁶/

(Xinh Mun) /ceːm/

(Khơ Mú) /siːm/

(Tà Ôi) /ceem, ciim/ (Ngeq)

(Cơ Tu) /ʔacim, cim/

(Bru) /cɛɛm/

(Bru) /cəm/ (Sô)

(Brâu) /ceem/

(Xơ Đăng) /cem/

(Giẻ) /ceːm/

(Jru') /ceːm/

(Triêng) /ceːm/

(Stiêng) /chium/

(Hà Lăng) chìm

(Cơ Ho Sre) sim

(M'Nông) sư̆m

(Ba Na) sem

[31] (Khmer) សំ-(/sam-/)

[32] (Môn) ဂစေံ(/həcem/)

[33] (Mảng) /θɤm⁶/

[34] (Xinh Mun) /ceːm/

[35] (Khơ Mú) /siːm/

[36] (Tà Ôi) /ceem, ciim/ (Ngeq)

[37] (Cơ Tu) /ʔacim, cim/

[38] (Bru) /cɛɛm/

[39] (Bru) /cəm/ (Sô)

[40] (Brâu) /ceem/

[41] (Xơ Đăng) /cem/

[42] (Giẻ) /ceːm/

[43] (Jru') /ceːm/

[44] (Triêng) /ceːm/

[45] (Stiêng) /chium/

[46] (Hà Lăng) chìm

[47] (Cơ Ho Sre) sim

[48] (M'Nông) sư̆m

[49] (Ba Na) sem

[50] (Chứt) /ciːm¹/

(Chứt) /icɪːm/ (Arem)

(Thổ) /ciːm¹/

(Tày Poọng) /ciːm/

(Thavưng) /aciːm¹/ (Phon Soung)

[51] (Chứt) /ciːm¹/

[52] (Chứt) /icɪːm/ (Arem)

[53] (Thổ) /ciːm¹/

[54] (Tày Poọng) /ciːm/

[55] (Thavưng) /aciːm¹/ (Phon Soung)

[ref-sho2006-1] Shorto, H. L. (2006). A Mon-Khmer comparative dictionary (P. Sidwell, Ed.). Pacific Linguistics. Australia. PDF

[ref-fer2007-3] Ferlus, M. (2007). Lexique de racines Proto Viet-Muong (Proto Vietic Lexicon) [Bản thảo không được công bố]. Mon-Khmer Etymological Database.

[1]

[cg1]

[2]

[cg2]

[a]

@@ Dòng 1: / Dòng 1: @@
-# {{w|Proto-Mon-Khmer|/*cim ~ *ciim ~ *ciəm/}}{{cog|{{list|{{w|Mon|{{rubyM|ဂစေံ|/həcem/}}}}|{{w|Mang|/θɤm⁶/}}|{{w|Khsing-Mul|/ceːm/}}|{{w|Khmu|/siːm/}}|{{w|Ngeq|/ceem, ciim/}}|{{w|Katu|/ʔacim, cim/}}|{{w|Bru|/cɛɛm/}}|{{w|Bru|/cəm/}} (Sô)|{{w|Brao|/ceem/}}|{{w|Sedang|/cem/}}|{{w|Jeh|/ceːm/}}|{{w|Laven|/ceːm/}}|{{w|Tarieng|/ceːm/}}|{{w|Stieng|/chium/}}|{{w|Halang|chìm}}|{{w|Sre|sim}}|{{w|Mnong|sư̆m}}|{{w|Bahnar|sem}}}}}} → {{w|Proto-Vietic|/*-ciːm/}}{{cog|{{list|{{w|Chứt|/ciːm¹/}}|{{w|Chứt|/icɪːm/}} (Arem)|{{w|Tho|/ciːm¹/}}|{{w|Pong|/ciːm/}}|{{w|Thavung|/aciːm¹/}} (Phon Soung)}}}} động vật có cánh và lông vũ, biết bay; {{chuyển}} chỉ dương vật nam giới dựa trên sự tương đồng về hình dạng{{note|Hiện tượng so sánh này khá phổ biến trong các ngôn ngữ, như {{w|Hán|{{ruby|鳥|điểu}}|con chim}} → {{w||{{ruby|屌|điểu}}|dương vật}}, {{w|Anh|cock|gà trống}} → {{w||cock|dương vật}}, hoặc {{w|Việt|cu|chim cu}} → {{w||cu|dương vật}}.}}
+# {{w|Proto-Mon-Khmer|/*cim{{ref|sho2006}} ~ *ciim{{ref|sho2006}} ~ *ciəm{{ref|sho2006}}/|}}{{cog|{{list|{{w|Khmer|{{rubyM|សំ-|/sam-/}}}}|{{w|Mon|{{rubyM|ဂစေံ|/həcem/}}}}|{{w|Mang|/θɤm⁶/}}|{{w|Khsing-Mul|/ceːm/}}|{{w|Khmu|/siːm/}}|{{w|Ngeq|/ceem, ciim/}}|{{w|Katu|/ʔacim, cim/}}|{{w|Bru|/cɛɛm/}}|{{w|Bru|/cəm/}} (Sô)|{{w|Brao|/ceem/}}|{{w|Sedang|/cem/}}|{{w|Jeh|/ceːm/}}|{{w|Laven|/ceːm/}}|{{w|Tarieng|/ceːm/}}|{{w|Stieng|/chium/}}|{{w|Halang|chìm}}|{{w|Sre|sim}}|{{w|Mnong|sư̆m}}|{{w|Bahnar|sem}}}}}} → {{w|Proto-Vietic|/*-ciːm{{ref|fer2007}}/|}}{{cog|{{list|{{w|Chứt|/ciːm¹/}}|{{w|Chứt|/icɪːm/}} (Arem)|{{w|Tho|/ciːm¹/}}|{{w|Pong|/ciːm/}}|{{w|Thavung|/aciːm¹/}} (Phon Soung)}}}} động vật có cánh và lông vũ, biết bay; {{chuyển}} chỉ dương vật nam giới dựa trên sự tương đồng về hình dạng{{note|Hiện tượng so sánh này khá phổ biến trong các ngôn ngữ, như {{w|Hán|{{ruby|鳥|điểu}}|con chim}} → {{w||{{ruby|屌|điểu}}|dương vật}}, {{w|Anh|cock|gà trống}} → {{w||cock|dương vật}}, hoặc {{w|Việt|cu|chim cu}} → {{w||cu|dương vật}}.}}
-#: bóng '''chim''' tăm cá
+#: [[bóng]] '''chim''' tăm [[cá]]
+#: [[chim]] [[sẻ]]
+#: [[chim]] chóc
+#: [[chim]] [[cánh]] cụt
+#: [[chim]] [[chuột]]
 {{gal|1|Alcedo atthis - Riserve naturali e aree contigue della fascia fluviale del Po.jpg|Chim bói cá}}
 {{notes}}
 {{cogs}}
+{{refs}}