Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Mũi”

← Sửa đổi trước

Bản mới nhất lúc 17:32, ngày 19 tháng 12 năm 2024

(Proto-Mon-Khmer) /*muh^[1] ~ *muuh^[1] ~ *muus^[1]/^[cg1] → (Proto-Vietic) /*muːs^[2]/^[cg2]^[a] bộ phận trên khuôn mặt người hay đầu động vật, dùng để hít thở và ngửi; (nghĩa chuyển) bộ phận nhô ra của một vật nào đó; (nghĩa chuyển) số đếm của vật nhọn
mắt xanh mũi lõ

tối tăm mặt mũi

mũi dao, mũi giáo, mũi tên

tiêm hai mũi vắc-xin

Chú thích

^ Cuốn Thiền tông khoá hư ngữ lục (bản dịch chữ Nôm của Tuệ Tĩnh(?), trước thế kỉ XVII) ghi âm nôm của mũi bằng chữ 𠳨(/kmwoj/)[?][?] (口(khẩu) + 每(mỗi)).

Từ cùng gốc

^
1. - (Khmer) ច្រមុះ(/crɑmoh/)
  - (Môn) မိုဟ်(/mùh/)
  - (Xinh Mun) /moh/
  - (Khơ Mú) /muh/
  - (Cơ Tu) /mɔh/
  - (Pa Kô) /mo̰h/
  - (Tà Ôi) /moh/
  - (Bru) /muh/
  - (Stiêng) /mùh/
  - (Chơ Ro) /muh/
  - (M'Nông) môh
  - (Giẻ) /mùh/
  - (Cơ Ho Sre) /mùh/
  - (Hà Lăng) mùh
  - (Ba Na) muh
  - (Cùa) /muh/
  - (Brâu) /muh/
  - (Triêng) /moh/
  - (Xơ Đăng) /moh/
^
1. - (Bắc Trung Bộ) mụi
  - (Chứt) /muːlʰ¹/
  - (Chứt) /mùh/ (Arem)
  - (Thổ) /muːl⁶/ (Cuối Chăm)
  - (Thổ) /muːn⁵⁶/ (Làng Lỡ)
  - (Maleng) /muːj⁵/ (Khả Phong)
  - (Maleng) /mùːjʔ/ (Bro)
  - (Tày Poọng) /muːt, muːc/

Nguồn tham khảo

^ ^a ^b ^c Shorto, H. L. (2006). A Mon-Khmer comparative dictionary (P. Sidwell, Ed.). Pacific Linguistics. Australia. PDF
^ Ferlus, M. (2007). Lexique de racines Proto Viet-Muong (Proto Vietic Lexicon) [Bản thảo không được công bố]. Mon-Khmer Etymological Database.

[5] Cuốn Thiền tông khoá hư ngữ lục (bản dịch chữ Nôm của Tuệ Tĩnh(?), trước thế kỉ XVII) ghi âm nôm của mũi bằng chữ 𠳨(/kmwoj/)[?][?] (口(khẩu) + 每(mỗi)).

[2] 
(Khmer) ច្រមុះ(/crɑmoh/)

(Môn) မိုဟ်(/mùh/)

(Xinh Mun) /moh/

(Khơ Mú) /muh/

(Cơ Tu) /mɔh/

(Pa Kô) /mo̰h/

(Tà Ôi) /moh/

(Bru) /muh/

(Stiêng) /mùh/

(Chơ Ro) /muh/

(M'Nông) môh

(Giẻ) /mùh/

(Cơ Ho Sre) /mùh/

(Hà Lăng) mùh

(Ba Na) muh

(Cùa) /muh/

(Brâu) /muh/

(Triêng) /moh/

(Xơ Đăng) /moh/

[3] (Khmer) ច្រមុះ(/crɑmoh/)

(Môn) မိုဟ်(/mùh/)

(Xinh Mun) /moh/

(Khơ Mú) /muh/

(Cơ Tu) /mɔh/

(Pa Kô) /mo̰h/

(Tà Ôi) /moh/

(Bru) /muh/

(Stiêng) /mùh/

(Chơ Ro) /muh/

(M'Nông) môh

(Giẻ) /mùh/

(Cơ Ho Sre) /mùh/

(Hà Lăng) mùh

(Ba Na) muh

(Cùa) /muh/

(Brâu) /muh/

(Triêng) /moh/

(Xơ Đăng) /moh/

[4] (Khmer) ច្រមុះ(/crɑmoh/)

[5] (Môn) မိုဟ်(/mùh/)

[6] (Xinh Mun) /moh/

[7] (Khơ Mú) /muh/

[8] (Cơ Tu) /mɔh/

[9] (Pa Kô) /mo̰h/

[10] (Tà Ôi) /moh/

[11] (Bru) /muh/

[12] (Stiêng) /mùh/

[13] (Chơ Ro) /muh/

[14] (M'Nông) môh

[15] (Giẻ) /mùh/

[16] (Cơ Ho Sre) /mùh/

[17] (Hà Lăng) mùh

[18] (Ba Na) muh

[19] (Cùa) /muh/

[20] (Brâu) /muh/

[21] (Triêng) /moh/

[22] (Xơ Đăng) /moh/

[4] 
(Bắc Trung Bộ) mụi

(Chứt) /muːlʰ¹/

(Chứt) /mùh/ (Arem)

(Thổ) /muːl⁶/ (Cuối Chăm)

(Thổ) /muːn⁵⁶/ (Làng Lỡ)

(Maleng) /muːj⁵/ (Khả Phong)

(Maleng) /mùːjʔ/ (Bro)

(Tày Poọng) /muːt, muːc/

[24] (Bắc Trung Bộ) mụi

(Chứt) /muːlʰ¹/

(Chứt) /mùh/ (Arem)

(Thổ) /muːl⁶/ (Cuối Chăm)

(Thổ) /muːn⁵⁶/ (Làng Lỡ)

(Maleng) /muːj⁵/ (Khả Phong)

(Maleng) /mùːjʔ/ (Bro)

(Tày Poọng) /muːt, muːc/

[25] (Bắc Trung Bộ) mụi

[26] (Chứt) /muːlʰ¹/

[27] (Chứt) /mùh/ (Arem)

[28] (Thổ) /muːl⁶/ (Cuối Chăm)

[29] (Thổ) /muːn⁵⁶/ (Làng Lỡ)

[30] (Maleng) /muːj⁵/ (Khả Phong)

[31] (Maleng) /mùːjʔ/ (Bro)

[32] (Tày Poọng) /muːt, muːc/

[33] (Khmer) ច្រមុះ(/crɑmoh/)

(Môn) မိုဟ်(/mùh/)

(Xinh Mun) /moh/

(Khơ Mú) /muh/

(Cơ Tu) /mɔh/

(Pa Kô) /mo̰h/

(Tà Ôi) /moh/

(Bru) /muh/

(Stiêng) /mùh/

(Chơ Ro) /muh/

(M'Nông) môh

(Giẻ) /mùh/

(Cơ Ho Sre) /mùh/

(Hà Lăng) mùh

(Ba Na) muh

(Cùa) /muh/

(Brâu) /muh/

(Triêng) /moh/

(Xơ Đăng) /moh/

[34] (Khmer) ច្រមុះ(/crɑmoh/)

[35] (Môn) မိုဟ်(/mùh/)

[36] (Xinh Mun) /moh/

[37] (Khơ Mú) /muh/

[38] (Cơ Tu) /mɔh/

[39] (Pa Kô) /mo̰h/

[40] (Tà Ôi) /moh/

[41] (Bru) /muh/

[42] (Stiêng) /mùh/

[43] (Chơ Ro) /muh/

[44] (M'Nông) môh

[45] (Giẻ) /mùh/

[46] (Cơ Ho Sre) /mùh/

[47] (Hà Lăng) mùh

[48] (Ba Na) muh

[49] (Cùa) /muh/

[50] (Brâu) /muh/

[51] (Triêng) /moh/

[52] (Xơ Đăng) /moh/

[53] (Bắc Trung Bộ) mụi

(Chứt) /muːlʰ¹/

(Chứt) /mùh/ (Arem)

(Thổ) /muːl⁶/ (Cuối Chăm)

(Thổ) /muːn⁵⁶/ (Làng Lỡ)

(Maleng) /muːj⁵/ (Khả Phong)

(Maleng) /mùːjʔ/ (Bro)

(Tày Poọng) /muːt, muːc/

[54] (Bắc Trung Bộ) mụi

[55] (Chứt) /muːlʰ¹/

[56] (Chứt) /mùh/ (Arem)

[57] (Thổ) /muːl⁶/ (Cuối Chăm)

[58] (Thổ) /muːn⁵⁶/ (Làng Lỡ)

[59] (Maleng) /muːj⁵/ (Khả Phong)

[60] (Maleng) /mùːjʔ/ (Bro)

[61] (Tày Poọng) /muːt, muːc/

[ref-sho2006-1] Shorto, H. L. (2006). A Mon-Khmer comparative dictionary (P. Sidwell, Ed.). Pacific Linguistics. Australia. PDF

[ref-fer2007-3] Ferlus, M. (2007). Lexique de racines Proto Viet-Muong (Proto Vietic Lexicon) [Bản thảo không được công bố]. Mon-Khmer Etymological Database.

[1]

[cg1]

[2]

[cg2]

[a]

@@ Dòng 1: / Dòng 1: @@
-# {{w|Proto-Mon-Khmer|/*muh ~ *muuh ~ *muus/}}{{cog|{{list|{{w|Khmer|{{rubyM|ច្រមុះ|/crɑmoh/}}}}|{{w|Mon|{{rubyM|မိုဟ်|/mùh/}}}}|{{w|Khsing-Mul|/moh/}}|{{w|Khmu|/muh/}}|{{w|Katu|/mɔh/}}|{{w|Pacoh|/mo̰h/}}|{{w|Ta'Oi|/moh/}}|{{w|Bru|/muh/}}|{{w|Stieng|/mùh/}}|{{w|Chrau|/muh/}}|{{w|Mnong|môh}}|{{w|Jeh|/mùh/}}|{{w|Sre|/mùh/}}|{{w|Halang|mùh}}|{{w|Bahnar|muh}}|{{w|Cua|/muh/}}|{{w|Brao|/muh/}}|{{w|Tarieng|/moh/}}|{{w|Sedang|/moh/}}}}}} → {{w|Proto-Vietic|/*muːs/}}{{cog|{{list|{{w|btb|mụi}}|{{w|Chứt|/muːlʰ¹/}}|{{w|Chứt|/mùh/}} (Arem)|{{w|Tho|/muːl⁶/}} (Cuối Chăm)|{{w|Tho|/muːn⁵⁶/}} (Làng Lỡ)|{{w|Maleng|/muːj⁵/}} (Khả Phong)|{{w|Maleng|/mùːjʔ/}} (Bro)|{{w|Pong|/muːt, muːc/}}}}}} bộ phận trên khuôn mặt người hay đầu động vật, dùng để hít thở và ngửi; {{chuyển}} bộ phận nhô ra của một vật nào đó; {{chuyển}} số đếm của vật nhọn
+# {{w|Proto-Mon-Khmer|/*muh{{ref|sho2006}} ~ *muuh{{ref|sho2006}} ~ *muus{{ref|sho2006}}/|}}{{cog|{{list|{{w|Khmer|{{rubyM|ច្រមុះ|/crɑmoh/}}}}|{{w|Mon|{{rubyM|မိုဟ်|/mùh/}}}}|{{w|Khsing-Mul|/moh/}}|{{w|Khmu|/muh/}}|{{w|Katu|/mɔh/}}|{{w|Pacoh|/mo̰h/}}|{{w|Ta'Oi|/moh/}}|{{w|Bru|/muh/}}|{{w|Stieng|/mùh/}}|{{w|Chrau|/muh/}}|{{w|Mnong|môh}}|{{w|Jeh|/mùh/}}|{{w|Sre|/mùh/}}|{{w|Halang|mùh}}|{{w|Bahnar|muh}}|{{w|Cua|/muh/}}|{{w|Brao|/muh/}}|{{w|Tarieng|/moh/}}|{{w|Sedang|/moh/}}}}}} → {{w|Proto-Vietic|/*muːs{{ref|fer2007}}/|}}{{cog|{{list|{{w|btb|mụi}}|{{w|Chứt|/muːlʰ¹/}}|{{w|Chứt|/mùh/}} (Arem)|{{w|Tho|/muːl⁶/}} (Cuối Chăm)|{{w|Tho|/muːn⁵⁶/}} (Làng Lỡ)|{{w|Maleng|/muːj⁵/}} (Khả Phong)|{{w|Maleng|/mùːjʔ/}} (Bro)|{{w|Pong|/muːt, muːc/}}}}}}{{nombook|khnl|{{rubyN|𠳨|/kmwoj/}} ({{ruby|口 + 每|khẩu mỗi}})}} bộ phận trên khuôn mặt người hay đầu động vật, dùng để hít thở và ngửi; {{chuyển}} bộ phận nhô ra của một vật nào đó; {{chuyển}} số đếm của vật nhọn
 #: [[mắt]] [[xanh]] '''mũi''' [[lõ]]
 #: [[tối]] tăm [[mặt]] '''mũi'''
@@ Dòng 5: / Dòng 5: @@
 #: tiêm [[hai]] '''mũi''' vắc-xin
 {{gal|1|Neus1.jpg|Mũi người}}
-{{Cogs}}
+{{notes}}
+{{cogs}}
+{{refs}}