Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Lòm”

← Sửa đổi trước

Bản mới nhất lúc 13:42, ngày 18 tháng 10 năm 2024

(Proto-Mon-Khmer) /*t₁ləəm^[1] ~ *t₁luəm^[1]/^[cg1] → (Proto-Vietic) /*lɔːm^[2]/^[cg2] (cũ) gan^[a]
đỏ lòm: đỏ như màu gan, gây cảm giác khó chịu

chua lòm: có mùi chua như mùi gan động vật chết hoặc bị bệnh, gây cảm giác khó chịu

Chú thích

^ Từ lòm để chỉ gan đã bị lấn át bởi từ gan mượn từ tiếng Hán, chỉ còn xuất hiện trong các từ ghép như đỏ lòm, chua lòm.

Từ cùng gốc

^
1. - (Khmer) ថ្លើម(/thlaəm/)
  - (Xinh Mun) /təlɔːm/
  - (Khơ Mú) /tlɔːm/
  - (Bru) /luam, luəm/
  - (Bru) /lṳam/ (Sô)
  - (Pa Kô) lom
  - (Tà Ôi) /lɔːm/ (Ngeq)
  - (Tà Ôi) /lɔɔ̰m/ (Ong)
  - (Chơ Ro) /khləːm/
  - (Hà Lăng) klèm
  - (Xơ Đăng) /kliəm/
  - (Giẻ) /klèːm/
  - (Triêng) /klɔːm/
  - (Cơ Ho Sre) klöm
  - (Ba Na) klơm
  - (Brâu) /kləːm/
  - (M'Nông) /kləːm/
  - (Stiêng) /kləːm/
  - (Jru') /klʌːm/
^
1. - (Mường) lòm
  - (Chứt) /loɔ̀m²/
  - (Chứt) /lùəm/ (Arem)
  - (Thổ) /lɔːm²/ (Cuối Chăm)
  - (Maleng) /lɔːm¹/ (Khả Phong)
  - (Maleng) /lɔ̀ːm/ (Bro)
  - (Tày Poọng) /lɔːm/
  - (Thavưng) /loɔm²/

Nguồn tham khảo

^ ^a ^b Shorto, H. L. (2006). A Mon-Khmer comparative dictionary (P. Sidwell, Ed.). Pacific Linguistics. Australia. PDF
^ Ferlus, M. (2007). Lexique de racines Proto Viet-Muong (Proto Vietic Lexicon) [Bản thảo không được công bố]. Mon-Khmer Etymological Database.

[5] Từ lòm để chỉ gan đã bị lấn át bởi từ gan mượn từ tiếng Hán, chỉ còn xuất hiện trong các từ ghép như đỏ lòm, chua lòm.

[2] 
(Khmer) ថ្លើម(/thlaəm/)

(Xinh Mun) /təlɔːm/

(Khơ Mú) /tlɔːm/

(Bru) /luam, luəm/

(Bru) /lṳam/ (Sô)

(Pa Kô) lom

(Tà Ôi) /lɔːm/ (Ngeq)

(Tà Ôi) /lɔɔ̰m/ (Ong)

(Chơ Ro) /khləːm/

(Hà Lăng) klèm

(Xơ Đăng) /kliəm/

(Giẻ) /klèːm/

(Triêng) /klɔːm/

(Cơ Ho Sre) klöm

(Ba Na) klơm

(Brâu) /kləːm/

(M'Nông) /kləːm/

(Stiêng) /kləːm/

(Jru') /klʌːm/

[3] (Khmer) ថ្លើម(/thlaəm/)

(Xinh Mun) /təlɔːm/

(Khơ Mú) /tlɔːm/

(Bru) /luam, luəm/

(Bru) /lṳam/ (Sô)

(Pa Kô) lom

(Tà Ôi) /lɔːm/ (Ngeq)

(Tà Ôi) /lɔɔ̰m/ (Ong)

(Chơ Ro) /khləːm/

(Hà Lăng) klèm

(Xơ Đăng) /kliəm/

(Giẻ) /klèːm/

(Triêng) /klɔːm/

(Cơ Ho Sre) klöm

(Ba Na) klơm

(Brâu) /kləːm/

(M'Nông) /kləːm/

(Stiêng) /kləːm/

(Jru') /klʌːm/

[4] (Khmer) ថ្លើម(/thlaəm/)

[5] (Xinh Mun) /təlɔːm/

[6] (Khơ Mú) /tlɔːm/

[7] (Bru) /luam, luəm/

[8] (Bru) /lṳam/ (Sô)

[9] (Pa Kô) lom

[10] (Tà Ôi) /lɔːm/ (Ngeq)

[11] (Tà Ôi) /lɔɔ̰m/ (Ong)

[12] (Chơ Ro) /khləːm/

[13] (Hà Lăng) klèm

[14] (Xơ Đăng) /kliəm/

[15] (Giẻ) /klèːm/

[16] (Triêng) /klɔːm/

[17] (Cơ Ho Sre) klöm

[18] (Ba Na) klơm

[19] (Brâu) /kləːm/

[20] (M'Nông) /kləːm/

[21] (Stiêng) /kləːm/

[22] (Jru') /klʌːm/

[4] 
(Mường) lòm

(Chứt) /loɔ̀m²/

(Chứt) /lùəm/ (Arem)

(Thổ) /lɔːm²/ (Cuối Chăm)

(Maleng) /lɔːm¹/ (Khả Phong)

(Maleng) /lɔ̀ːm/ (Bro)

(Tày Poọng) /lɔːm/

(Thavưng) /loɔm²/

[24] (Mường) lòm

(Chứt) /loɔ̀m²/

(Chứt) /lùəm/ (Arem)

(Thổ) /lɔːm²/ (Cuối Chăm)

(Maleng) /lɔːm¹/ (Khả Phong)

(Maleng) /lɔ̀ːm/ (Bro)

(Tày Poọng) /lɔːm/

(Thavưng) /loɔm²/

[25] (Mường) lòm

[26] (Chứt) /loɔ̀m²/

[27] (Chứt) /lùəm/ (Arem)

[28] (Thổ) /lɔːm²/ (Cuối Chăm)

[29] (Maleng) /lɔːm¹/ (Khả Phong)

[30] (Maleng) /lɔ̀ːm/ (Bro)

[31] (Tày Poọng) /lɔːm/

[32] (Thavưng) /loɔm²/

[33] (Khmer) ថ្លើម(/thlaəm/)

(Xinh Mun) /təlɔːm/

(Khơ Mú) /tlɔːm/

(Bru) /luam, luəm/

(Bru) /lṳam/ (Sô)

(Pa Kô) lom

(Tà Ôi) /lɔːm/ (Ngeq)

(Tà Ôi) /lɔɔ̰m/ (Ong)

(Chơ Ro) /khləːm/

(Hà Lăng) klèm

(Xơ Đăng) /kliəm/

(Giẻ) /klèːm/

(Triêng) /klɔːm/

(Cơ Ho Sre) klöm

(Ba Na) klơm

(Brâu) /kləːm/

(M'Nông) /kləːm/

(Stiêng) /kləːm/

(Jru') /klʌːm/

[34] (Khmer) ថ្លើម(/thlaəm/)

[35] (Xinh Mun) /təlɔːm/

[36] (Khơ Mú) /tlɔːm/

[37] (Bru) /luam, luəm/

[38] (Bru) /lṳam/ (Sô)

[39] (Pa Kô) lom

[40] (Tà Ôi) /lɔːm/ (Ngeq)

[41] (Tà Ôi) /lɔɔ̰m/ (Ong)

[42] (Chơ Ro) /khləːm/

[43] (Hà Lăng) klèm

[44] (Xơ Đăng) /kliəm/

[45] (Giẻ) /klèːm/

[46] (Triêng) /klɔːm/

[47] (Cơ Ho Sre) klöm

[48] (Ba Na) klơm

[49] (Brâu) /kləːm/

[50] (M'Nông) /kləːm/

[51] (Stiêng) /kləːm/

[52] (Jru') /klʌːm/

[53] (Mường) lòm

(Chứt) /loɔ̀m²/

(Chứt) /lùəm/ (Arem)

(Thổ) /lɔːm²/ (Cuối Chăm)

(Maleng) /lɔːm¹/ (Khả Phong)

(Maleng) /lɔ̀ːm/ (Bro)

(Tày Poọng) /lɔːm/

(Thavưng) /loɔm²/

[54] (Mường) lòm

[55] (Chứt) /loɔ̀m²/

[56] (Chứt) /lùəm/ (Arem)

[57] (Thổ) /lɔːm²/ (Cuối Chăm)

[58] (Maleng) /lɔːm¹/ (Khả Phong)

[59] (Maleng) /lɔ̀ːm/ (Bro)

[60] (Tày Poọng) /lɔːm/

[61] (Thavưng) /loɔm²/

[ref-sho2006-1] Shorto, H. L. (2006). A Mon-Khmer comparative dictionary (P. Sidwell, Ed.). Pacific Linguistics. Australia. PDF

[ref-fer2007-3] Ferlus, M. (2007). Lexique de racines Proto Viet-Muong (Proto Vietic Lexicon) [Bản thảo không được công bố]. Mon-Khmer Etymological Database.

[1]

[cg1]

[2]

[cg2]

[a]

@@ Dòng 1: / Dòng 1: @@
-# {{w|Proto-Mon-Khmer|/*t₁ləəm ~ *t₁luəm/}}{{cog|{{list|{{w|Khmer|{{rubyM|ថ្លើម|/thlaəm/}}}}|{{w|Khsing-Mul|/təlɔːm/}}|{{w|Khmu|/tlɔːm/}}|{{w|Bru|/luam, luəm/}}|{{w|Bru|/lṳam/}} (Sô)|{{w|Pacoh|lom}}|{{w|Ngeq|/lɔːm/}}|{{w|Ong|/lɔɔ̰m/}}|{{w|Chrau|/khləːm/}}|{{w|Halang|klèm}}|{{w|Sedang|/kliəm/}}|{{w|Jeh|/klèːm/}}|{{w|Tarieng|/klɔːm/}}|{{w|Sre|klöm}}|{{w|Bahnar|klơm}}|{{w|Brao|/kləːm/}}|{{w|Mnong|/kləːm/}}|{{w|Stieng|/kləːm/}}|{{w|Laven|/klʌːm/}}}}}} → {{w|proto-Vietic|/*lɔːm/}}{{cog|{{list|{{w|muong|lòm}}|{{w|Chứt|/loɔ̀m²/}}|{{w|Chứt|/lùəm/}} (Arem)|{{w|Tho|/lɔːm²/}} (Cuối Chăm)|{{w|Maleng|/lɔːm¹/}} (Khả Phong)|{{w|Maleng|/lɔ̀ːm/}} (Bro)|{{w|Pong|/lɔːm/}}|{{w|Thavung|/loɔm²/}}}}}} {{cũ}} gan{{note|Từ '''lòm''' để chỉ gan đã bị lấn át bởi từ '''[[gan]]''' mượn từ tiếng Hán, chỉ còn xuất hiện trong các từ ghép như ''đỏ lòm'', ''chua lòm''.}}
+# {{w|Proto-Mon-Khmer|/*t₁ləəm{{ref|sho2006}} ~ *t₁luəm{{ref|sho2006}}/|}}{{cog|{{list|{{w|Khmer|{{rubyM|ថ្លើម|/thlaəm/}}}}|{{w|Khsing-Mul|/təlɔːm/}}|{{w|Khmu|/tlɔːm/}}|{{w|Bru|/luam, luəm/}}|{{w|Bru|/lṳam/}} (Sô)|{{w|Pacoh|lom}}|{{w|Ngeq|/lɔːm/}}|{{w|Ong|/lɔɔ̰m/}}|{{w|Chrau|/khləːm/}}|{{w|Halang|klèm}}|{{w|Sedang|/kliəm/}}|{{w|Jeh|/klèːm/}}|{{w|Tarieng|/klɔːm/}}|{{w|Sre|klöm}}|{{w|Bahnar|klơm}}|{{w|Brao|/kləːm/}}|{{w|Mnong|/kləːm/}}|{{w|Stieng|/kləːm/}}|{{w|Laven|/klʌːm/}}}}}} → {{w|proto-Vietic|/*lɔːm{{ref|fer2007}}/|}}{{cog|{{list|{{w|muong|lòm}}|{{w|Chứt|/loɔ̀m²/}}|{{w|Chứt|/lùəm/}} (Arem)|{{w|Tho|/lɔːm²/}} (Cuối Chăm)|{{w|Maleng|/lɔːm¹/}} (Khả Phong)|{{w|Maleng|/lɔ̀ːm/}} (Bro)|{{w|Pong|/lɔːm/}}|{{w|Thavung|/loɔm²/}}}}}} {{cũ}} gan{{note|Từ '''lòm''' để chỉ gan đã bị lấn át bởi từ '''[[gan]]''' mượn từ tiếng Hán, chỉ còn xuất hiện trong các từ ghép như ''đỏ lòm'', ''chua lòm''.}}
-#: đỏ '''lòm''': đỏ như màu gan, gây cảm giác khó chịu
+#: [[đỏ]] '''lòm''': [[đỏ]] như [[màu]] [[gan]], gây cảm giác [[khó]] chịu
-#: chua '''lòm''': có mùi chua như mùi gan động vật chết hoặc bị bệnh, gây cảm giác khó chịu
+#: [[chua]] '''lòm''': [[có]] [[mùi]] [[chua]] như [[mùi]] [[gan]] động vật [[chết]] hoặc bị bệnh, gây cảm giác [[khó]] chịu
 {{gal|1|GameStop stock chart 2021 novolume.png|Đồ thị cổ phiếu đỏ lòm}}
 {{notes}}
 {{cogs}}
+{{refs}}