Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Rắn”

← Sửa đổi trước

Bản mới nhất lúc 10:58, ngày 5 tháng 11 năm 2024

(Proto-Mon-Khmer) /*(b)saɲʔ^[1]/^[cg1] → (Proto-Vietic) /*p-səɲʔ^[2]/^[cg2]^[a] động vật bò sát không chân, thân dài, da có vảy, thường có nọc độc ở răng nanh
rắn lục

rắn hổ mang

cõng rắn cắn gà nhà
(Proto-Vietic) /*k-sanʔ^[2]/^[cg3] cứng, chắc, khó bị biến dạng do tác động; (nghĩa chuyển) vững vàng, chịu đựng được mọi tác động của tâm lí, tình cảm
rắn như đá

chất rắn

rắn chắc

cứng rắn

vẻ mặt rắn rỏi

lòng rắn lại

Chú thích

^ Cuốn Phật thuyết đại báo phụ mẫu ân trọng kinh (trước thế kỉ XII) ghi âm nôm của rắn bằng chữ () 破(phá)散(tán) /p-san/.

Từ cùng gốc

^
1. - (Khmer) ម្សាញ់(/msañ/)
  - (Pa Kô) cuxanh
  - (Tà Ôi) /kusḛɲ/
  - (Tà Ôi) /kasaɲ/ (Ong)
  - (Tà Ôi) /kasiaɲ/ (Ngeq)
  - (Cơ Tu) /kasaɲ/
  - (Bru) /kasan/
  - (Bru) /kəsɛɲ/ (Sô)
  - (Pnar) /psaɲ/
  - (Khasi) bseiñ, 'seiñ
  - (Kui) /ksaɲ~saɲ/
^
1. - (Mường) thảnh
  - (Bắc Trung Bộ) tắn
  - (Chứt) /pəsiɲ³/
  - (Chứt) /utʰiɲʔ/ (Arem)
  - (Thổ) /siŋ³/
  - (Tày Poọng) /siŋ/
  - (Tày Poọng) /sʌɲ/ (Ly Hà)
  - (Tày Poọng) /sɛɲ/ (Toum)
^
1. - (Chứt) /ksán/ (Rục)
  - (Chứt) /tʰanˀ/ (Arem)
  - (Tày Poọng) /ksan/

Nguồn tham khảo

^ Shorto, H. L. (2006). A Mon-Khmer comparative dictionary (P. Sidwell, Ed.). Pacific Linguistics. Australia. PDF
^ ^a ^b Ferlus, M. (2007). Lexique de racines Proto Viet-Muong (Proto Vietic Lexicon) [Bản thảo không được công bố]. Mon-Khmer Etymological Database.

[5] Cuốn Phật thuyết đại báo phụ mẫu ân trọng kinh (trước thế kỉ XII) ghi âm nôm của rắn bằng chữ () 破(phá)散(tán) /p-san/.

[2] 
(Khmer) ម្សាញ់(/msañ/)

(Pa Kô) cuxanh

(Tà Ôi) /kusḛɲ/

(Tà Ôi) /kasaɲ/ (Ong)

(Tà Ôi) /kasiaɲ/ (Ngeq)

(Cơ Tu) /kasaɲ/

(Bru) /kasan/

(Bru) /kəsɛɲ/ (Sô)

(Pnar) /psaɲ/

(Khasi) bseiñ, 'seiñ

(Kui) /ksaɲ~saɲ/

[3] (Khmer) ម្សាញ់(/msañ/)

(Pa Kô) cuxanh

(Tà Ôi) /kusḛɲ/

(Tà Ôi) /kasaɲ/ (Ong)

(Tà Ôi) /kasiaɲ/ (Ngeq)

(Cơ Tu) /kasaɲ/

(Bru) /kasan/

(Bru) /kəsɛɲ/ (Sô)

(Pnar) /psaɲ/

(Khasi) bseiñ, 'seiñ

(Kui) /ksaɲ~saɲ/

[4] (Khmer) ម្សាញ់(/msañ/)

[5] (Pa Kô) cuxanh

[6] (Tà Ôi) /kusḛɲ/

[7] (Tà Ôi) /kasaɲ/ (Ong)

[8] (Tà Ôi) /kasiaɲ/ (Ngeq)

[9] (Cơ Tu) /kasaɲ/

[10] (Bru) /kasan/

[11] (Bru) /kəsɛɲ/ (Sô)

[12] (Pnar) /psaɲ/

[13] (Khasi) bseiñ, 'seiñ

[14] (Kui) /ksaɲ~saɲ/

[4] 
(Mường) thảnh

(Bắc Trung Bộ) tắn

(Chứt) /pəsiɲ³/

(Chứt) /utʰiɲʔ/ (Arem)

(Thổ) /siŋ³/

(Tày Poọng) /siŋ/

(Tày Poọng) /sʌɲ/ (Ly Hà)

(Tày Poọng) /sɛɲ/ (Toum)

[16] (Mường) thảnh

(Bắc Trung Bộ) tắn

(Chứt) /pəsiɲ³/

(Chứt) /utʰiɲʔ/ (Arem)

(Thổ) /siŋ³/

(Tày Poọng) /siŋ/

(Tày Poọng) /sʌɲ/ (Ly Hà)

(Tày Poọng) /sɛɲ/ (Toum)

[17] (Mường) thảnh

[18] (Bắc Trung Bộ) tắn

[19] (Chứt) /pəsiɲ³/

[20] (Chứt) /utʰiɲʔ/ (Arem)

[21] (Thổ) /siŋ³/

[22] (Tày Poọng) /siŋ/

[23] (Tày Poọng) /sʌɲ/ (Ly Hà)

[24] (Tày Poọng) /sɛɲ/ (Toum)

[6] 
(Chứt) /ksán/ (Rục)

(Chứt) /tʰanˀ/ (Arem)

(Tày Poọng) /ksan/

[26] (Chứt) /ksán/ (Rục)

(Chứt) /tʰanˀ/ (Arem)

(Tày Poọng) /ksan/

[27] (Chứt) /ksán/ (Rục)

[28] (Chứt) /tʰanˀ/ (Arem)

[29] (Tày Poọng) /ksan/

[30] (Khmer) ម្សាញ់(/msañ/)

(Pa Kô) cuxanh

(Tà Ôi) /kusḛɲ/

(Tà Ôi) /kasaɲ/ (Ong)

(Tà Ôi) /kasiaɲ/ (Ngeq)

(Cơ Tu) /kasaɲ/

(Bru) /kasan/

(Bru) /kəsɛɲ/ (Sô)

(Pnar) /psaɲ/

(Khasi) bseiñ, 'seiñ

(Kui) /ksaɲ~saɲ/

[31] (Khmer) ម្សាញ់(/msañ/)

[32] (Pa Kô) cuxanh

[33] (Tà Ôi) /kusḛɲ/

[34] (Tà Ôi) /kasaɲ/ (Ong)

[35] (Tà Ôi) /kasiaɲ/ (Ngeq)

[36] (Cơ Tu) /kasaɲ/

[37] (Bru) /kasan/

[38] (Bru) /kəsɛɲ/ (Sô)

[39] (Pnar) /psaɲ/

[40] (Khasi) bseiñ, 'seiñ

[41] (Kui) /ksaɲ~saɲ/

[42] (Mường) thảnh

(Bắc Trung Bộ) tắn

(Chứt) /pəsiɲ³/

(Chứt) /utʰiɲʔ/ (Arem)

(Thổ) /siŋ³/

(Tày Poọng) /siŋ/

(Tày Poọng) /sʌɲ/ (Ly Hà)

(Tày Poọng) /sɛɲ/ (Toum)

[43] (Mường) thảnh

[44] (Bắc Trung Bộ) tắn

[45] (Chứt) /pəsiɲ³/

[46] (Chứt) /utʰiɲʔ/ (Arem)

[47] (Thổ) /siŋ³/

[48] (Tày Poọng) /siŋ/

[49] (Tày Poọng) /sʌɲ/ (Ly Hà)

[50] (Tày Poọng) /sɛɲ/ (Toum)

[51] (Chứt) /ksán/ (Rục)

(Chứt) /tʰanˀ/ (Arem)

(Tày Poọng) /ksan/

[52] (Chứt) /ksán/ (Rục)

[53] (Chứt) /tʰanˀ/ (Arem)

[54] (Tày Poọng) /ksan/

[ref-sho2006-1] Shorto, H. L. (2006). A Mon-Khmer comparative dictionary (P. Sidwell, Ed.). Pacific Linguistics. Australia. PDF

[ref-fer2007-3] Ferlus, M. (2007). Lexique de racines Proto Viet-Muong (Proto Vietic Lexicon) [Bản thảo không được công bố]. Mon-Khmer Etymological Database.

[1]

[cg1]

[2]

[cg2]

[a]

[cg3]

@@ Dòng 1: / Dòng 1: @@
-# {{w|Proto-Mon-Khmer|/*(b)saɲʔ/}}{{cog|{{list|{{w|Khmer|{{rubyM|ម្សាញ់|/msañ/}}}}|{{w|Pacoh|cuxanh}}|{{w|Ta'Oi|/kusḛɲ/}}|{{w|Ong|/kasaɲ/}}|{{w|Ngeq|/kasiaɲ/}}|{{w|Katu|/kasaɲ/}}|{{w|Bru|/kasan/}}|{{w|Bru|/kəsɛɲ/}} (Sô)|{{w|Pnar|/psaɲ/}}|{{w|Khasi|bseiñ, 'seiñ}}|{{w|Kui|/ksaɲ~saɲ/}}}}}} → {{w|Proto-Vietic|/*p-səɲʔ/}}{{cog|{{list|{{w|Muong|thảnh}}|{{w|btb|tắn}}|{{w|Chứt|/pəsiɲ³/}}|{{w|Chứt|/utʰiɲʔ/}} (Arem)|{{w|Tho|/siŋ³/}}|{{w|Pong|/siŋ/}}|{{w|Pong|/sʌɲ/}} (Ly Hà)|{{w|Pong|/sɛɲ/}} (Toum)}}}}{{phật|{{ruby|破散|phá tán}} {{nobr|/psan/}}}} động vật bò sát không chân, thân dài, da có vảy, thường có nọc độc ở răng nanh
+# {{w|Proto-Mon-Khmer|/*(b)saɲʔ{{ref|sho2006}}/|}}{{cog|{{list|{{w|Khmer|{{rubyM|ម្សាញ់|/msañ/}}}}|{{w|Pacoh|cuxanh}}|{{w|Ta'Oi|/kusḛɲ/}}|{{w|Ong|/kasaɲ/}}|{{w|Ngeq|/kasiaɲ/}}|{{w|Katu|/kasaɲ/}}|{{w|Bru|/kasan/}}|{{w|Bru|/kəsɛɲ/}} (Sô)|{{w|Pnar|/psaɲ/}}|{{w|Khasi|bseiñ, 'seiñ}}|{{w|Kui|/ksaɲ~saɲ/}}}}}} → {{w|Proto-Vietic|/*p-səɲʔ{{ref|fer2007}}/|}}{{cog|{{list|{{w|Muong|thảnh}}|{{w|btb|tắn}}|{{w|Chứt|/pəsiɲ³/}}|{{w|Chứt|/utʰiɲʔ/}} (Arem)|{{w|Tho|/siŋ³/}}|{{w|Pong|/siŋ/}}|{{w|Pong|/sʌɲ/}} (Ly Hà)|{{w|Pong|/sɛɲ/}} (Toum)}}}}{{nombook|phật|{{textimg|phật|rắn}} {{ruby|破散|phá tán}} {{nb|/p-san/}}}} động vật bò sát không chân, thân dài, da có vảy, thường có nọc độc ở răng nanh
 #: [[rắn]] lục
 #: [[rắn]] hổ mang
 #: cõng '''rắn''' [[cắn]] [[gà]] [[nhà]]
-# {{w|proto-Vietic|/*k-sanʔ/}}{{cog|{{list|{{w|Chứt|/ksán/}} (Rục)|{{w|Chứt|/tʰanˀ/}} (Arem)|{{w|Pong|/ksan/}}}}}} cứng, chắc, khó bị biến dạng do tác động; {{chuyển}} vững vàng, chịu đựng được mọi tác động của tâm lí, tình cảm
+# {{w|proto-Vietic|/*k-sanʔ{{ref|fer2007}}/|}}{{cog|{{list|{{w|Chứt|/ksán/}} (Rục)|{{w|Chứt|/tʰanˀ/}} (Arem)|{{w|Pong|/ksan/}}}}}} cứng, chắc, khó bị biến dạng do tác động; {{chuyển}} vững vàng, chịu đựng được mọi tác động của tâm lí, tình cảm
 #: [[rắn]] như [[đá]]
 #: chất [[rắn]]
@@ Dòng 13: / Dòng 13: @@
 {{notes}}
 {{cogs}}
+{{refs}}