Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Mắng”

← Sửa đổi trước

Bản mới nhất lúc 10:05, ngày 4 tháng 11 năm 2024

(Proto-Mon-Khmer) /*rməŋ^[1]/ ("nghe")^[cg1] → (Proto-Vietic) /*c-maŋʔ^[2]/^[cg2]^[a] (cũ) nghe; (nghĩa chuyển) dùng lời nặng nêu những tội lỗi, khuyết điểm
Đã từng có tiếng trong đời nữa,

Quân tử ai chẳng mắng(nghe) danh

chửi mắng

mắng mỏ

Chú thích

^ Cuốn Phật thuyết đại báo phụ mẫu ân trọng kinh (trước thế kỉ XII) ghi âm nôm của mắng bằng chữ () 車𠻵(cư mảng)[?][?] /k-mang/, hoặc () 𠻵(mảng)[?][?], hoặc () (mang).

Từ cùng gốc

^
1. - (Môn) မှိၚ်(/mòiŋ/)
  - (Bố Lưu) /mɔŋ³³/
  - (Ba Na) mơ̆ng
  - (Brâu) /təmɨŋ/
  - (Xơ Đăng) /hmaŋ, təmaŋ/
  - (Pa Kô) cammáng
  - (Cùa) /tameŋ/
  - (Khalo) /mōng/
  - (Wa) /mōng/
  - (Lawa) ฮมอง(/hmɔŋ/)
  - (Temiar) sengmong
  - (Pear) /smaŋ/
^
1. - (Mường) bẳng
  - (Mường) măng ("nghe")
  - (Chứt) /cəmaŋ³/ ("nghe")
  - (Thavưng) /təmɐ̀ŋ⁴/ ("nghe")

Nguồn tham khảo

^ Shorto, H. L. (2006). A Mon-Khmer comparative dictionary (P. Sidwell, Ed.). Pacific Linguistics. Australia. PDF
^ Ferlus, M. (2007). Lexique de racines Proto Viet-Muong (Proto Vietic Lexicon) [Bản thảo không được công bố]. Mon-Khmer Etymological Database.

[5] Cuốn Phật thuyết đại báo phụ mẫu ân trọng kinh (trước thế kỉ XII) ghi âm nôm của mắng bằng chữ () 車𠻵(cư mảng)[?][?] /k-mang/, hoặc () 𠻵(mảng)[?][?], hoặc () (mang).

[2] 
(Môn) မှိၚ်(/mòiŋ/)

(Bố Lưu) /mɔŋ³³/

(Ba Na) mơ̆ng

(Brâu) /təmɨŋ/

(Xơ Đăng) /hmaŋ, təmaŋ/

(Pa Kô) cammáng

(Cùa) /tameŋ/

(Khalo) /mōng/

(Wa) /mōng/

(Lawa) ฮมอง(/hmɔŋ/)

(Temiar) sengmong

(Pear) /smaŋ/

[3] (Môn) မှိၚ်(/mòiŋ/)

(Bố Lưu) /mɔŋ³³/

(Ba Na) mơ̆ng

(Brâu) /təmɨŋ/

(Xơ Đăng) /hmaŋ, təmaŋ/

(Pa Kô) cammáng

(Cùa) /tameŋ/

(Khalo) /mōng/

(Wa) /mōng/

(Lawa) ฮมอง(/hmɔŋ/)

(Temiar) sengmong

(Pear) /smaŋ/

[4] (Môn) မှိၚ်(/mòiŋ/)

[5] (Bố Lưu) /mɔŋ³³/

[6] (Ba Na) mơ̆ng

[7] (Brâu) /təmɨŋ/

[8] (Xơ Đăng) /hmaŋ, təmaŋ/

[9] (Pa Kô) cammáng

[10] (Cùa) /tameŋ/

[11] (Khalo) /mōng/

[12] (Wa) /mōng/

[13] (Lawa) ฮมอง(/hmɔŋ/)

[14] (Temiar) sengmong

[15] (Pear) /smaŋ/

[4] 
(Mường) bẳng

(Mường) măng ("nghe")

(Chứt) /cəmaŋ³/ ("nghe")

(Thavưng) /təmɐ̀ŋ⁴/ ("nghe")

[17] (Mường) bẳng

(Mường) măng ("nghe")

(Chứt) /cəmaŋ³/ ("nghe")

(Thavưng) /təmɐ̀ŋ⁴/ ("nghe")

[18] (Mường) bẳng

[19] (Mường) măng ("nghe")

[20] (Chứt) /cəmaŋ³/ ("nghe")

[21] (Thavưng) /təmɐ̀ŋ⁴/ ("nghe")

[22] (Môn) မှိၚ်(/mòiŋ/)

(Bố Lưu) /mɔŋ³³/

(Ba Na) mơ̆ng

(Brâu) /təmɨŋ/

(Xơ Đăng) /hmaŋ, təmaŋ/

(Pa Kô) cammáng

(Cùa) /tameŋ/

(Khalo) /mōng/

(Wa) /mōng/

(Lawa) ฮมอง(/hmɔŋ/)

(Temiar) sengmong

(Pear) /smaŋ/

[23] (Môn) မှိၚ်(/mòiŋ/)

[24] (Bố Lưu) /mɔŋ³³/

[25] (Ba Na) mơ̆ng

[26] (Brâu) /təmɨŋ/

[27] (Xơ Đăng) /hmaŋ, təmaŋ/

[28] (Pa Kô) cammáng

[29] (Cùa) /tameŋ/

[30] (Khalo) /mōng/

[31] (Wa) /mōng/

[32] (Lawa) ฮมอง(/hmɔŋ/)

[33] (Temiar) sengmong

[34] (Pear) /smaŋ/

[35] (Mường) bẳng

(Mường) măng ("nghe")

(Chứt) /cəmaŋ³/ ("nghe")

(Thavưng) /təmɐ̀ŋ⁴/ ("nghe")

[36] (Mường) bẳng

[37] (Mường) măng ("nghe")

[38] (Chứt) /cəmaŋ³/ ("nghe")

[39] (Thavưng) /təmɐ̀ŋ⁴/ ("nghe")

[ref-sho2006-1] Shorto, H. L. (2006). A Mon-Khmer comparative dictionary (P. Sidwell, Ed.). Pacific Linguistics. Australia. PDF

[ref-fer2007-3] Ferlus, M. (2007). Lexique de racines Proto Viet-Muong (Proto Vietic Lexicon) [Bản thảo không được công bố]. Mon-Khmer Etymological Database.

[1]

[cg1]

[2]

[cg2]

[a]

@@ Dòng 1: / Dòng 1: @@
-# {{w|Proto-mon-khmer|/*rməŋ{{ref|sho2006}}/|nghe}}{{cog|{{list|{{w|Mon|{{rubyM|မှိၚ်|/mòiŋ/}}}}|{{w|Bolyu|/mɔŋ³³/}}|{{w|Bahnar|mơ̆ng}}|{{w|Brao|/təmɨŋ/}}|{{w|Sedang|/hmaŋ, təmaŋ/}}|{{w|Pacoh|cammáng}}|{{w|Cua|/tameŋ/}}|{{w|Khalo|/mōng/}}|{{w|Wa|/mōng/}}|{{w|Lawa|{{rubyM|ฮมอง|/hmɔŋ/}}}}|{{w|Temiar|sengmong}}|{{w|Pear|/smaŋ/}}}}}} → {{w|proto-vietic|/*c-maŋʔ{{ref|fer2007}}/|}}{{cog|{{list|{{w|muong|bẳng}}|{{w|muong|măng|nghe}}|{{w|Chut|/cəmaŋ³/|nghe}}|{{w|Thavung|/təmɐ̀ŋ⁴/|nghe}}}}}}{{nombook|phật|{{ruby|車莽|cư mảng}} /k-mang/}} {{cũ}} nghe; {{chuyển}} dùng lời nặng nêu những tội lỗi, khuyết điểm
+# {{w|Proto-mon-khmer|/*rməŋ{{ref|sho2006}}/|nghe}}{{cog|{{list|{{w|Mon|{{rubyM|မှိၚ်|/mòiŋ/}}}}|{{w|Bolyu|/mɔŋ³³/}}|{{w|Bahnar|mơ̆ng}}|{{w|Brao|/təmɨŋ/}}|{{w|Sedang|/hmaŋ, təmaŋ/}}|{{w|Pacoh|cammáng}}|{{w|Cua|/tameŋ/}}|{{w|Khalo|/mōng/}}|{{w|Wa|/mōng/}}|{{w|Lawa|{{rubyM|ฮมอง|/hmɔŋ/}}}}|{{w|Temiar|sengmong}}|{{w|Pear|/smaŋ/}}}}}} → {{w|proto-vietic|/*c-maŋʔ{{ref|fer2007}}/|}}{{cog|{{list|{{w|muong|bẳng}}|{{w|muong|măng|nghe}}|{{w|Chut|/cəmaŋ³/|nghe}}|{{w|Thavung|/təmɐ̀ŋ⁴/|nghe}}}}}}{{nombook|phật|{{textimg|phật|mắng1}} {{rubyN|車𠻵|cư mảng}} /k-mang/, hoặc {{textimg|phật|mắng2}} {{rubyN|𠻵|mảng}}, hoặc {{textimg|phật|mắng3}} {{rubyI|{{svg|⿰囗忙}}|mang}}}} {{cũ}} nghe; {{chuyển}} dùng lời nặng nêu những tội lỗi, khuyết điểm
 #: Đã từng [[có]] [[tiếng]] [[trong]] [[đời]] nữa,
 #: Quân tử [[ai]] chẳng {{rubyS|'''''mắng'''''|nghe|nozoom=1}} danh