Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Chết”

← Sửa đổi trước

Bản mới nhất lúc 14:59, ngày 11 tháng 11 năm 2024

(Proto-Mon-Khmer) /*kc(ə)t^[1]/^[cg1] → (Proto-Vietic) /*k-ceːt^[2]/^[cg2]^[a] mất khả năng sống, không còn có biểu hiện của sự sống; (nghĩa chuyển) mất khả năng hoạt động hoặc thay đổi
chết đứng còn hơn sống quỳ

xe chết máy

đồng hồ chết lúc 8 giờ

tiền giữ trong két là tiền chết

Chú thích

^ Cuốn Phật thuyết đại báo phụ mẫu ân trọng kinh (trước thế kỉ XII) ghi âm nôm của chết bằng chữ () 折(chiết) /t͡ɕiᴇt̚/.

Từ cùng gốc

^
1. - (Tà Ôi) /cḛt, kceet/
  - (Tà Ôi) /kaceet/ (Ngeq)
  - (Tà Ôi) /kceet/ (Ong)
  - (Pa Kô) cucheit
  - (Bru) /kuceːt/
  - (Bru) /kaciit/ (Sô)
  - (Giẻ) /siːt/
  - (Jru') /kɛɛt/
  - (M'Nông) khư̆t
  - (Brâu) /keːt/
  - (Chơ Ro) /cɨt/
  - (Stiêng) /cəːt/
  - (Cơ Ho Sre) chöt
^
1. - (Mường) chít
  - (Thổ) /ceːt⁷/
  - (Chứt) /kəciːt⁷ (Rục)
  - (Chứt) /ciːt⁷/ (Sách)
  - (Maleng) /kəceːt⁷/
  - (Tày Poọng) /ceːt/
  - (Thavưng) /cəːt⁷/

Nguồn tham khảo

^ Shorto, H. L. (2006). A Mon-Khmer comparative dictionary (P. Sidwell, Ed.). Pacific Linguistics. Australia. PDF
^ Ferlus, M. (2007). Lexique de racines Proto Viet-Muong (Proto Vietic Lexicon) [Bản thảo không được công bố]. Mon-Khmer Etymological Database.

[5] Cuốn Phật thuyết đại báo phụ mẫu ân trọng kinh (trước thế kỉ XII) ghi âm nôm của chết bằng chữ () 折(chiết) /t͡ɕiᴇt̚/.

[2] 
(Tà Ôi) /cḛt, kceet/

(Tà Ôi) /kaceet/ (Ngeq)

(Tà Ôi) /kceet/ (Ong)

(Pa Kô) cucheit

(Bru) /kuceːt/

(Bru) /kaciit/ (Sô)

(Giẻ) /siːt/

(Jru') /kɛɛt/

(M'Nông) khư̆t

(Brâu) /keːt/

(Chơ Ro) /cɨt/

(Stiêng) /cəːt/

(Cơ Ho Sre) chöt

[3] (Tà Ôi) /cḛt, kceet/

(Tà Ôi) /kaceet/ (Ngeq)

(Tà Ôi) /kceet/ (Ong)

(Pa Kô) cucheit

(Bru) /kuceːt/

(Bru) /kaciit/ (Sô)

(Giẻ) /siːt/

(Jru') /kɛɛt/

(M'Nông) khư̆t

(Brâu) /keːt/

(Chơ Ro) /cɨt/

(Stiêng) /cəːt/

(Cơ Ho Sre) chöt

[4] (Tà Ôi) /cḛt, kceet/

[5] (Tà Ôi) /kaceet/ (Ngeq)

[6] (Tà Ôi) /kceet/ (Ong)

[7] (Pa Kô) cucheit

[8] (Bru) /kuceːt/

[9] (Bru) /kaciit/ (Sô)

[10] (Giẻ) /siːt/

[11] (Jru') /kɛɛt/

[12] (M'Nông) khư̆t

[13] (Brâu) /keːt/

[14] (Chơ Ro) /cɨt/

[15] (Stiêng) /cəːt/

[16] (Cơ Ho Sre) chöt

[4] 
(Mường) chít

(Thổ) /ceːt⁷/

(Chứt) /kəciːt⁷ (Rục)

(Chứt) /ciːt⁷/ (Sách)

(Maleng) /kəceːt⁷/

(Tày Poọng) /ceːt/

(Thavưng) /cəːt⁷/

[18] (Mường) chít

(Thổ) /ceːt⁷/

(Chứt) /kəciːt⁷ (Rục)

(Chứt) /ciːt⁷/ (Sách)

(Maleng) /kəceːt⁷/

(Tày Poọng) /ceːt/

(Thavưng) /cəːt⁷/

[19] (Mường) chít

[20] (Thổ) /ceːt⁷/

[21] (Chứt) /kəciːt⁷ (Rục)

[22] (Chứt) /ciːt⁷/ (Sách)

[23] (Maleng) /kəceːt⁷/

[24] (Tày Poọng) /ceːt/

[25] (Thavưng) /cəːt⁷/

[26] (Tà Ôi) /cḛt, kceet/

(Tà Ôi) /kaceet/ (Ngeq)

(Tà Ôi) /kceet/ (Ong)

(Pa Kô) cucheit

(Bru) /kuceːt/

(Bru) /kaciit/ (Sô)

(Giẻ) /siːt/

(Jru') /kɛɛt/

(M'Nông) khư̆t

(Brâu) /keːt/

(Chơ Ro) /cɨt/

(Stiêng) /cəːt/

(Cơ Ho Sre) chöt

[27] (Tà Ôi) /cḛt, kceet/

[28] (Tà Ôi) /kaceet/ (Ngeq)

[29] (Tà Ôi) /kceet/ (Ong)

[30] (Pa Kô) cucheit

[31] (Bru) /kuceːt/

[32] (Bru) /kaciit/ (Sô)

[33] (Giẻ) /siːt/

[34] (Jru') /kɛɛt/

[35] (M'Nông) khư̆t

[36] (Brâu) /keːt/

[37] (Chơ Ro) /cɨt/

[38] (Stiêng) /cəːt/

[39] (Cơ Ho Sre) chöt

[40] (Mường) chít

(Thổ) /ceːt⁷/

(Chứt) /kəciːt⁷ (Rục)

(Chứt) /ciːt⁷/ (Sách)

(Maleng) /kəceːt⁷/

(Tày Poọng) /ceːt/

(Thavưng) /cəːt⁷/

[41] (Mường) chít

[42] (Thổ) /ceːt⁷/

[43] (Chứt) /kəciːt⁷ (Rục)

[44] (Chứt) /ciːt⁷/ (Sách)

[45] (Maleng) /kəceːt⁷/

[46] (Tày Poọng) /ceːt/

[47] (Thavưng) /cəːt⁷/

[ref-sho2006-1] Shorto, H. L. (2006). A Mon-Khmer comparative dictionary (P. Sidwell, Ed.). Pacific Linguistics. Australia. PDF

[ref-fer2007-3] Ferlus, M. (2007). Lexique de racines Proto Viet-Muong (Proto Vietic Lexicon) [Bản thảo không được công bố]. Mon-Khmer Etymological Database.

[1]

[cg1]

[2]

[cg2]

[a]

@@ Dòng 1: / Dòng 1: @@
-# {{w|Proto-Mon-Khmer|/*kc(ə)t{{ref|sho2006}}/|}}{{cog|{{list|{{w|Ta'Oi|/cḛt, kceet/}}|{{w|Ngeq|/kaceet/}}|{{w|Ong|/kceet/}}|{{w|Pacoh|cucheit}}|{{w|Bru|/kuceːt/}}|{{w|Bru|/kaciit/}} (Sô)|{{w|Jeh|/siːt/}}|{{w|Laven|/kɛɛt/}}|{{w|Mnong|khư̆t}}|{{w|Brao|/keːt/}}|{{w|Chrau|/cɨt/}}|{{w|Stieng|/cəːt/}}|{{w|Sre|chöt}}}}}} → {{w|Proto-Vietic|/*k-ceːt{{ref|fer2007}}/|}}{{cog|{{list|{{w|muong|chít}}|{{w|tho|/ceːt⁷/}}|{{w|chut|/kəciːt⁷}} (Rục)|{{w|Chứt|/ciːt⁷/}} (Sách)|{{w|maleng|/kəceːt⁷/}}|{{w|pong|/ceːt/}}|{{w|thavung|/cəːt⁷/}}}}}} mất khả năng sống, không còn có biểu hiện của sự sống; {{chuyển}} mất khả năng hoạt động hoặc thay đổi
+# {{w|Proto-Mon-Khmer|/*kc(ə)t{{ref|sho2006}}/|}}{{cog|{{list|{{w|Ta'Oi|/cḛt, kceet/}}|{{w|Ngeq|/kaceet/}}|{{w|Ong|/kceet/}}|{{w|Pacoh|cucheit}}|{{w|Bru|/kuceːt/}}|{{w|Bru|/kaciit/}} (Sô)|{{w|Jeh|/siːt/}}|{{w|Laven|/kɛɛt/}}|{{w|Mnong|khư̆t}}|{{w|Brao|/keːt/}}|{{w|Chrau|/cɨt/}}|{{w|Stieng|/cəːt/}}|{{w|Sre|chöt}}}}}} → {{w|Proto-Vietic|/*k-ceːt{{ref|fer2007}}/|}}{{cog|{{list|{{w|muong|chít}}|{{w|tho|/ceːt⁷/}}|{{w|chut|/kəciːt⁷}} (Rục)|{{w|Chứt|/ciːt⁷/}} (Sách)|{{w|maleng|/kəceːt⁷/}}|{{w|pong|/ceːt/}}|{{w|thavung|/cəːt⁷/}}}}}}{{nombook|phật|{{textimg|phật|chết}} {{ruby|折|chiết}} {{nb|/t͡ɕiᴇt̚/}}}} mất khả năng sống, không còn có biểu hiện của sự sống; {{chuyển}} mất khả năng hoạt động hoặc thay đổi
 #: '''chết''' [[đứng]] còn [[hơn]] [[sống]] [[quỳ]]
 #: [[xe]] '''chết''' máy
@@ Dòng 5: / Dòng 5: @@
 #: tiền giữ [[trong]] [[két]] [[là]] tiền '''chết'''
 {{gal|1|RWS Tarot 13 Death.jpg|Lá bài Cái Chết trong bộ bài tarot}}
+{{notes}}
 {{cogs}}
 {{refs}}