Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Phẳng”

Bản mới nhất lúc 07:43, ngày 19 tháng 10 năm 2024

(Proto-Mon-Khmer) /*kpa[a]ŋ^[1]/ ("bàn tay/chân")^[cg1]^[a] → (Proto-Vietic) /*baŋ^[2]/^[cg2] có bề mặt đều, không lồi lõm; (nghĩa chuyển) tương đối đồng đều, ít lồi lõm
phẳng như mặt nước

tấm kính phẳng

mặt phẳng

hình học phẳng

bằng phẳng

sòng phẳng

mặt đất phẳng

là phẳng

đường rải nhựa phẳng

san phẳng

phẳng lặng

Mặt bếp phẳng
Bãi đất phẳng
Quan điểm Trái Đất phẳng

Chú thích

^ Có ý kiến cho rằng 平(bình) là từ nguyên của phẳng, tuy nhiên phụ âm đầu /b/ của 平(bình) luôn đồng nhất trong các giai đoạn ngôn ngữ, nên khó có khả năng xảy ra biến đổi âm thành /f/.

Từ cùng gốc

^
1. - (Khmer) កំប៉ាង(/kɑmpaaŋ/) ("phẳng")
  - (Cơ Ho Sre) kölpang ("mặt phẳng")
  - (Cơ Ho Sre) pang ("cái (phẳng)")
  - (Alak) /capaːŋ/
  - (Ba Na) /təpaːŋ/
  - (Ba Na) /kəpaːŋ/ (Kontum)
  - (Brâu) /tapaːŋ/ (Laveh)
  - (Brâu) /trəpaːŋ/ (Krueng)
  - (Cơ Tu) /baŋ/ ("đất phẳng") (An Điềm)
  - (Chơ Ro) /ləpaːŋ/
  - (Chơ Ro) /paŋ/ ("cái (phẳng)")
  - (Giẻ) /kapaːŋ/
  - (Jru') /hpaːŋ/
  - (M'Nông) pang
  - (Stiêng) /paːŋ/
  - (Cơ Tu) /tapaaŋ/ (Phương)
  - (Cơ Tu) /carpaaŋ/ (Dakkang)
  - (Tà Ôi) /tapaaŋ/ (Ngeq)
  - (Pa Kô) tampang
  - (Maleng) /kəpaːŋ³/
  - (Tày Poọng) /kpaːŋ/
  - (Tày Poọng) /paːŋ/ (Ly Hà)
  - (Thavưng) /kəpaːŋ³/
  - (Thổ) /paːŋ³/
  - (Xinh Mun) /phiəŋ/ ("phẳng")
  - (Palaung) pāng
^
1. - bằng
  - (Mường) pằng
  - (Chứt) /pà̰ŋ/ (Rục)
  - (Chứt) /paŋ²/ (Sách)
  - (Thổ) /paŋ²/ (Cuối Chăm)

Nguồn tham khảo

^ Shorto, H. L. (2006). A Mon-Khmer comparative dictionary (P. Sidwell, Ed.). Pacific Linguistics. Australia. PDF
^ Ferlus, M. (2007). Lexique de racines Proto Viet-Muong (Proto Vietic Lexicon) [Bản thảo không được công bố]. Mon-Khmer Etymological Database.

[3] Có ý kiến cho rằng 平(bình) là từ nguyên của phẳng, tuy nhiên phụ âm đầu /b/ của 平(bình) luôn đồng nhất trong các giai đoạn ngôn ngữ, nên khó có khả năng xảy ra biến đổi âm thành /f/.

[2] 
(Khmer) កំប៉ាង(/kɑmpaaŋ/) ("phẳng")

(Cơ Ho Sre) kölpang ("mặt phẳng")

(Cơ Ho Sre) pang ("cái (phẳng)")

(Alak) /capaːŋ/

(Ba Na) /təpaːŋ/

(Ba Na) /kəpaːŋ/ (Kontum)

(Brâu) /tapaːŋ/ (Laveh)

(Brâu) /trəpaːŋ/ (Krueng)

(Cơ Tu) /baŋ/ ("đất phẳng") (An Điềm)

(Chơ Ro) /ləpaːŋ/

(Chơ Ro) /paŋ/ ("cái (phẳng)")

(Giẻ) /kapaːŋ/

(Jru') /hpaːŋ/

(M'Nông) pang

(Stiêng) /paːŋ/

(Cơ Tu) /tapaaŋ/ (Phương)

(Cơ Tu) /carpaaŋ/ (Dakkang)

(Tà Ôi) /tapaaŋ/ (Ngeq)

(Pa Kô) tampang

(Maleng) /kəpaːŋ³/

(Tày Poọng) /kpaːŋ/

(Tày Poọng) /paːŋ/ (Ly Hà)

(Thavưng) /kəpaːŋ³/

(Thổ) /paːŋ³/

(Xinh Mun) /phiəŋ/ ("phẳng")

(Palaung) pāng

[3] (Khmer) កំប៉ាង(/kɑmpaaŋ/) ("phẳng")

(Cơ Ho Sre) kölpang ("mặt phẳng")

(Cơ Ho Sre) pang ("cái (phẳng)")

(Alak) /capaːŋ/

(Ba Na) /təpaːŋ/

(Ba Na) /kəpaːŋ/ (Kontum)

(Brâu) /tapaːŋ/ (Laveh)

(Brâu) /trəpaːŋ/ (Krueng)

(Cơ Tu) /baŋ/ ("đất phẳng") (An Điềm)

(Chơ Ro) /ləpaːŋ/

(Chơ Ro) /paŋ/ ("cái (phẳng)")

(Giẻ) /kapaːŋ/

(Jru') /hpaːŋ/

(M'Nông) pang

(Stiêng) /paːŋ/

(Cơ Tu) /tapaaŋ/ (Phương)

(Cơ Tu) /carpaaŋ/ (Dakkang)

(Tà Ôi) /tapaaŋ/ (Ngeq)

(Pa Kô) tampang

(Maleng) /kəpaːŋ³/

(Tày Poọng) /kpaːŋ/

(Tày Poọng) /paːŋ/ (Ly Hà)

(Thavưng) /kəpaːŋ³/

(Thổ) /paːŋ³/

(Xinh Mun) /phiəŋ/ ("phẳng")

(Palaung) pāng

[4] (Khmer) កំប៉ាង(/kɑmpaaŋ/) ("phẳng")

[5] (Cơ Ho Sre) kölpang ("mặt phẳng")

[6] (Cơ Ho Sre) pang ("cái (phẳng)")

[7] (Alak) /capaːŋ/

[8] (Ba Na) /təpaːŋ/

[9] (Ba Na) /kəpaːŋ/ (Kontum)

[10] (Brâu) /tapaːŋ/ (Laveh)

[11] (Brâu) /trəpaːŋ/ (Krueng)

[12] (Cơ Tu) /baŋ/ ("đất phẳng") (An Điềm)

[13] (Chơ Ro) /ləpaːŋ/

[14] (Chơ Ro) /paŋ/ ("cái (phẳng)")

[15] (Giẻ) /kapaːŋ/

[16] (Jru') /hpaːŋ/

[17] (M'Nông) pang

[18] (Stiêng) /paːŋ/

[19] (Cơ Tu) /tapaaŋ/ (Phương)

[20] (Cơ Tu) /carpaaŋ/ (Dakkang)

[21] (Tà Ôi) /tapaaŋ/ (Ngeq)

[22] (Pa Kô) tampang

[23] (Maleng) /kəpaːŋ³/

[24] (Tày Poọng) /kpaːŋ/

[25] (Tày Poọng) /paːŋ/ (Ly Hà)

[26] (Thavưng) /kəpaːŋ³/

[27] (Thổ) /paːŋ³/

[28] (Xinh Mun) /phiəŋ/ ("phẳng")

[29] (Palaung) pāng

[5] 
bằng

(Mường) pằng

(Chứt) /pà̰ŋ/ (Rục)

(Chứt) /paŋ²/ (Sách)

(Thổ) /paŋ²/ (Cuối Chăm)

[31] bằng

(Mường) pằng

(Chứt) /pà̰ŋ/ (Rục)

(Chứt) /paŋ²/ (Sách)

(Thổ) /paŋ²/ (Cuối Chăm)

[32] bằng

[33] (Mường) pằng

[34] (Chứt) /pà̰ŋ/ (Rục)

[35] (Chứt) /paŋ²/ (Sách)

[36] (Thổ) /paŋ²/ (Cuối Chăm)

[37] (Khmer) កំប៉ាង(/kɑmpaaŋ/) ("phẳng")

(Cơ Ho Sre) kölpang ("mặt phẳng")

(Cơ Ho Sre) pang ("cái (phẳng)")

(Alak) /capaːŋ/

(Ba Na) /təpaːŋ/

(Ba Na) /kəpaːŋ/ (Kontum)

(Brâu) /tapaːŋ/ (Laveh)

(Brâu) /trəpaːŋ/ (Krueng)

(Cơ Tu) /baŋ/ ("đất phẳng") (An Điềm)

(Chơ Ro) /ləpaːŋ/

(Chơ Ro) /paŋ/ ("cái (phẳng)")

(Giẻ) /kapaːŋ/

(Jru') /hpaːŋ/

(M'Nông) pang

(Stiêng) /paːŋ/

(Cơ Tu) /tapaaŋ/ (Phương)

(Cơ Tu) /carpaaŋ/ (Dakkang)

(Tà Ôi) /tapaaŋ/ (Ngeq)

(Pa Kô) tampang

(Maleng) /kəpaːŋ³/

(Tày Poọng) /kpaːŋ/

(Tày Poọng) /paːŋ/ (Ly Hà)

(Thavưng) /kəpaːŋ³/

(Thổ) /paːŋ³/

(Xinh Mun) /phiəŋ/ ("phẳng")

(Palaung) pāng

[38] (Khmer) កំប៉ាង(/kɑmpaaŋ/) ("phẳng")

[39] (Cơ Ho Sre) kölpang ("mặt phẳng")

[40] (Cơ Ho Sre) pang ("cái (phẳng)")

[41] (Alak) /capaːŋ/

[42] (Ba Na) /təpaːŋ/

[43] (Ba Na) /kəpaːŋ/ (Kontum)

[44] (Brâu) /tapaːŋ/ (Laveh)

[45] (Brâu) /trəpaːŋ/ (Krueng)

[46] (Cơ Tu) /baŋ/ ("đất phẳng") (An Điềm)

[47] (Chơ Ro) /ləpaːŋ/

[48] (Chơ Ro) /paŋ/ ("cái (phẳng)")

[49] (Giẻ) /kapaːŋ/

[50] (Jru') /hpaːŋ/

[51] (M'Nông) pang

[52] (Stiêng) /paːŋ/

[53] (Cơ Tu) /tapaaŋ/ (Phương)

[54] (Cơ Tu) /carpaaŋ/ (Dakkang)

[55] (Tà Ôi) /tapaaŋ/ (Ngeq)

[56] (Pa Kô) tampang

[57] (Maleng) /kəpaːŋ³/

[58] (Tày Poọng) /kpaːŋ/

[59] (Tày Poọng) /paːŋ/ (Ly Hà)

[60] (Thavưng) /kəpaːŋ³/

[61] (Thổ) /paːŋ³/

[62] (Xinh Mun) /phiəŋ/ ("phẳng")

[63] (Palaung) pāng

[64] bằng

(Mường) pằng

(Chứt) /pà̰ŋ/ (Rục)

(Chứt) /paŋ²/ (Sách)

(Thổ) /paŋ²/ (Cuối Chăm)

[65] bằng

[66] (Mường) pằng

[67] (Chứt) /pà̰ŋ/ (Rục)

[68] (Chứt) /paŋ²/ (Sách)

[69] (Thổ) /paŋ²/ (Cuối Chăm)

[ref-sho2006-1] Shorto, H. L. (2006). A Mon-Khmer comparative dictionary (P. Sidwell, Ed.). Pacific Linguistics. Australia. PDF

[ref-fer2007-4] Ferlus, M. (2007). Lexique de racines Proto Viet-Muong (Proto Vietic Lexicon) [Bản thảo không được công bố]. Mon-Khmer Etymological Database.

[1]

[cg1]

[a]

[2]

[cg2]

@@ Dòng 1: / Dòng 1: @@
-# {{w|proto-mon-khmer|/*kpa[a]ŋ/|bàn tay/chân}}{{cog|{{list|{{w|Khmer|{{rubyM|កំប៉ាង|/kɑmpaaŋ/}}|phẳng}}|{{w|Sre|kölpang|mặt phẳng}}|{{w|Sre|pang|cái (phẳng)}}|{{w|Alak|/capaːŋ/}}|{{w|Bahnar|/təpaːŋ/}}|{{w|Bahnar|/kəpaːŋ/}} (Kontum)|{{w|Brao|/tapaːŋ/}} (Laveh)|{{w|Brao|/trəpaːŋ/}} (Krueng)|{{w|Katu|/baŋ/|đất phẳng}} (An Điềm)|{{w|Chrau|/ləpaːŋ/}}|{{w|Chrau|/paŋ/|cái (phẳng)}}|{{w|Jeh|/kapaːŋ/}}|{{w|Laven|/hpaːŋ/}}|{{w|Mnong|pang}}|{{w|Stieng|/paːŋ/}}|{{w|Katu|/tapaaŋ/}} (Phương)|{{w|Katu|/carpaaŋ/}} (Dakkang)|{{w|Ta'Oi|/tapaaŋ/}} (Ngeq)|{{w|Pacoh|tampang}}|{{w|Maleng|/kəpaːŋ³/}}|{{w|Pong|/kpaːŋ/}}|{{w|Pong|/paːŋ/}} (Ly Hà)|{{w|Thavung|/kəpaːŋ³/}}|{{w|Tho|/paːŋ³/}}|{{w|Khsing-Mul|/phiəŋ/|phẳng}}|{{w|Palaung|pāng}}}}}}{{note|Có ý kiến cho rằng {{ruby|平|bình}} là từ nguyên của '''phẳng''', tuy nhiên phụ âm đầu /b/ của {{ruby|平|bình}} luôn đồng nhất trong các giai đoạn ngôn ngữ, nên khó có khả năng xảy ra biến đổi âm thành /f/.}} → {{w|proto-Vietic|/*baŋ/|}}{{cog|{{list|{{w||[[bằng]]}}|{{w|muong|pằng}}|{{w|Chứt|/pà̰ŋ/}} (Rục)|{{w|Chứt|/paŋ²/}} (Sách)|{{w|Tho|/paŋ²/}} (Cuối Chăm)}}}} có bề mặt đều, không lồi lõm; {{chuyển}} tương đối đồng đều, ít lồi lõm
+# {{w|proto-mon-khmer|/*kpa[a]ŋ{{ref|sho2006}}/|bàn tay/chân}}{{cog|{{list|{{w|Khmer|{{rubyM|កំប៉ាង|/kɑmpaaŋ/}}|phẳng}}|{{w|Sre|kölpang|mặt phẳng}}|{{w|Sre|pang|cái (phẳng)}}|{{w|Alak|/capaːŋ/}}|{{w|Bahnar|/təpaːŋ/}}|{{w|Bahnar|/kəpaːŋ/}} (Kontum)|{{w|Brao|/tapaːŋ/}} (Laveh)|{{w|Brao|/trəpaːŋ/}} (Krueng)|{{w|Katu|/baŋ/|đất phẳng}} (An Điềm)|{{w|Chrau|/ləpaːŋ/}}|{{w|Chrau|/paŋ/|cái (phẳng)}}|{{w|Jeh|/kapaːŋ/}}|{{w|Laven|/hpaːŋ/}}|{{w|Mnong|pang}}|{{w|Stieng|/paːŋ/}}|{{w|Katu|/tapaaŋ/}} (Phương)|{{w|Katu|/carpaaŋ/}} (Dakkang)|{{w|Ta'Oi|/tapaaŋ/}} (Ngeq)|{{w|Pacoh|tampang}}|{{w|Maleng|/kəpaːŋ³/}}|{{w|Pong|/kpaːŋ/}}|{{w|Pong|/paːŋ/}} (Ly Hà)|{{w|Thavung|/kəpaːŋ³/}}|{{w|Tho|/paːŋ³/}}|{{w|Khsing-Mul|/phiəŋ/|phẳng}}|{{w|Palaung|pāng}}}}}}{{note|Có ý kiến cho rằng {{ruby|平|bình}} là từ nguyên của '''phẳng''', tuy nhiên phụ âm đầu /b/ của {{ruby|平|bình}} luôn đồng nhất trong các giai đoạn ngôn ngữ, nên khó có khả năng xảy ra biến đổi âm thành /f/.}} → {{w|proto-Vietic|/*baŋ{{ref|fer2007}}/|}}{{cog|{{list|{{w||[[bằng]]}}|{{w|muong|pằng}}|{{w|Chứt|/pà̰ŋ/}} (Rục)|{{w|Chứt|/paŋ²/}} (Sách)|{{w|Tho|/paŋ²/}} (Cuối Chăm)}}}} có bề mặt đều, không lồi lõm; {{chuyển}} tương đối đồng đều, ít lồi lõm
-#: phẳng như mặt nước
+#: '''phẳng''' như [[mặt]] [[nước]]
-#: tấm kính phẳng
+#: [[tấm]] kính '''phẳng'''
-#: mặt phẳng
+#: [[mặt]] '''phẳng'''
-#: hình học phẳng
+#: hình học '''phẳng'''
-#: bằng phẳng
+#: [[bằng]] '''phẳng'''
-#: sòng phẳng
+#: [[sòng]] '''phẳng'''
-#: mặt đất phẳng
+#: [[mặt]] [[đất]] '''phẳng'''
-#: là phẳng
+#: [[là]] '''phẳng'''
-#: đường rải nhựa phẳng
+#: [[đường]] rải [[nhựa]] '''phẳng'''
-#: san phẳng
+#: [[san]] '''phẳng'''
-#: phẳng lặng
+#: '''phẳng''' lặng
 {{gal|3|Kitchen stone countertops.jpg|Mặt bếp phẳng|Grassland as flat as a water surface south of Cnoc an Alaskie near Crask Inn, Sutherland - geograph.org.uk - 3701939.jpg|Bãi đất phẳng|Flat Earth Universe.jpg|Quan điểm Trái Đất phẳng}}
 {{notes}}
 {{cogs}}
+{{refs}}